Bệnh thán thư là một trong những mối đe dọa lớn đối với vườn sầu riêng, gây thiệt hại về năng suất, chất lượng trái và kinh tế. Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết, từ nhận diện, phòng ngừa đến điều trị bệnh, giúp bạn bảo vệ vườn cây một cách hiệu quả, tối ưu năng suất và giảm thiểu rủi ro.
I. Bệnh thán thư trên sầu riêng là gì?
Bệnh thán thư là một bệnh nguy hiểm do nấm gây ra, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cây như lá, hoa và quả. Nấm này phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm và mưa nhiều, gây tổn thất nghiêm trọng đến năng suất và giá trị thương phẩm của trái sầu riêng.
Đặc biệt, bệnh có thể lây lan nhanh chóng nếu không được kiểm soát kịp thời, tạo ra những đốm nâu, vết thối và làm rụng lá, hoa, quả, từ đó ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cây.
II. Tác nhân gây bệnh thán thư trên sầu riêng
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gloeosporioides và các loài Colletotrichum khác gây ra. Nấm này tồn tại trong tàn dư thực vật, trên cành khô, lá rụng và lây lan qua các yếu tố môi trường như:
- Gió, nước mưa: Giúp bào tử nấm phát tán trên diện rộng.
- Côn trùng: Mang bào tử từ cây này sang cây khác.
- Nước tưới: Đặc biệt trong vườn có hệ thống thoát nước kém.
Xem thêm: Tìm hiểu bệnh thán thư sầu riêng và cách phòng trị, bệnh
III. Điều kiện phát sinh và phát triển bệnh
- Thời tiết: Nóng ẩm, mưa nhiều và độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển. Mùa mưa là thời điểm bệnh bùng phát mạnh nhất.
- Vườn cây: Khu vực rậm rạp, thiếu ánh sáng, không được cắt tỉa thông thoáng dễ tạo môi trường cho nấm.
- Vệ sinh vườn: Không thu dọn tàn dư thực vật là điều kiện để nấm bệnh trú ngụ và phát triển.
- Cây suy yếu: Cây bị sâu bệnh, thiếu dinh dưỡng hoặc chăm sóc kém sẽ dễ bị tấn công bởi bệnh thán thư.
IV. Triệu chứng bệnh thán thư trên sầu riêng
1. Trên lá
- Xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu hoặc xám, thường bắt đầu từ mép lá hoặc chóp lá.
- Các đốm lan rộng thành vết bệnh có viền nâu đậm, khô rách và có thể tạo vòng đồng tâm.
- Trong điều kiện ẩm, các bào tử nấm nhỏ màu đen xuất hiện trên vết bệnh.
2. Trên hoa
- Cuống hoa thối đen, hoa rụng sớm, làm giảm khả năng đậu quả.
3. Trên quả
- Vỏ quả xuất hiện đốm nâu đen, hơi lõm vào, lan rộng và gây nứt quả.
- Trái bị bệnh giảm chất lượng, thối từ bên trong, không đạt giá trị thương phẩm.
Xem thêm: Bệnh thán thư trên cây sầu riêng và các biện pháp phòng trừ
V. Biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư
1. Biện pháp canh tác
1.1. Chọn giống kháng bệnh: Sử dụng giống sầu riêng khỏe mạnh, đã được chứng nhận sạch bệnh.
1.2. Vệ sinh vườn
- Thu gom và tiêu hủy lá, cành, quả bị bệnh.
- Dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật trong vườn.
1.3. Cắt tỉa cành: Định kỳ cắt tỉa cành để tăng thông thoáng, giảm độ ẩm.
1.4. Bón phân hợp lý
- Bón cân đối NPK kết hợp phân hữu cơ để tăng sức đề kháng.
- Bổ sung vi lượng cần thiết như canxi, magie.
1.5. Quản lý nước
- Tưới nước vào buổi sáng, tránh tưới buổi tối để giảm độ ẩm.
- Hệ thống thoát nước tốt để hạn chế ngập úng.
2. Biện pháp sinh học
Nấm đối kháng: Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm Trichoderma spp., có tác dụng ức chế nấm bệnh hiệu quả.
3. Biện pháp hóa học
3.1. Hoạt chất khuyến nghị:
- Mancozeb
- Chlorothalonil
- Propineb
- Carbendazim
- Azoxystrobin
- Difenoconazole
3.2. Lưu ý khi sử dụng thuốc:
- Phun đúng liều lượng và thời điểm.
- Luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.
- Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch.
VI. Cách điều trị bệnh thán thư khi cây đã nhiễm
1. Cắt tỉa và tiêu hủy bộ phận nhiễm bệnh
Loại bỏ ngay các cành, lá, quả nhiễm bệnh và tiêu hủy (đốt hoặc chôn sâu) để ngăn nấm lây lan.
2. Sử dụng thuốc hóa học
- Phun thuốc với liều lượng và tần suất cao hơn so với phòng ngừa.
- Tập trung vào các bộ phận bị bệnh, lặp lại phun sau 5-7 ngày nếu cần thiết.
VII. Kinh nghiệm nhà nông phòng trừ bệnh thán thư
– Thăm vườn thường xuyên: Phát hiện bệnh sớm để xử lý kịp thời.
– Chú trọng phòng bệnh mùa mưa: Khi độ ẩm cao, nguy cơ bệnh phát sinh rất lớn.
– Kết hợp nhiều biện pháp: Canh tác, sinh học và hóa học để đạt hiệu quả tối ưu.
– Sử dụng vôi: Một số nhà vườn quét vôi lên thân cây để hạn chế sự phát triển của nấm.
Những câu hỏi thường gặp
Có, nấm Colletotrichum gây hại trên nhiều loại cây, nên cần quản lý vệ sinh vườn kỹ lưỡng.
Mùa mưa, khi thời tiết nóng ẩm.
Sử dụng nấm đối kháng Trichoderma spp. là một giải pháp sinh học hiệu quả.
Kết luận
Bệnh thán thư là một thách thức lớn với nhà vườn trồng sầu riêng. Tuy nhiên, việc áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, xử lý kịp thời và đúng cách sẽ giúp bạn bảo vệ vườn cây, đảm bảo năng suất và chất lượng trái, từ đó giảm thiểu rủi ro kinh tế. Hãy hành động ngay hôm nay để giữ gìn sức khỏe cho vườn sầu riêng của bạn!
Khám phá thêm nhiều bài viết hữu ích khác từ N2 Agro tại đây
