Lúa là loại cây lương thực quan trọng đòi hỏi kỹ thuật canh tác cẩn trọng và chính xác. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, nhiều bà con gặp phải tình trạng lúa bị ngộ độc thuốc cỏ, gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Cùng cập nhật thêm kiến thức nông nghiệp mới nhất tại N2 Agro
I. Biểu hiện lúa bị ngộ độc thuốc cỏ
Cây lúa dễ bị ngộ độc thuốc trừ cỏ do mẫn cảm với hoạt chất thuốc hoặc do nồng độ, liều lượng, cách thức và thời điểm phun không hợp lý. Bà con hãy lưu ý một số dấu hiệu nhận biết sớm để có biện pháp khắc phục nhanh nhất:
- Trên rễ: Rễ lúa bị thối đen, chậm hoặc ngưng phát triển. Rễ không hấp thụ được nước và chất dinh dưỡng để nuôi cây.
- Trên thân: Do bộ rễ bị tổn thương, lúa không thể vận chuyển và trao đổi chất bình thường. Thân lúa còi cọc, yếu ớt, dễ gãy đổ, ra nhánh chậm.
- Trên lá: Hoạt chất trong thuốc cỏ làm tổn thương lúa, khiến lá úa vàng, cháy khô, có tình trạng bị nứt hoặc bị thủng lỗ.
- Trên bông lúa: Bông lúa lép, hạt lúa nhỏ, chất lượng giảm sút.
II. Hậu quả khi lúa bị ngộ độc thuốc cỏ
1. Làm giảm năng suất lúa
- Ngộ độc thuốc cỏ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cây, làm lúa chậm phát triển, còi cọc và dễ nhiễm bệnh.
- Khi bị ảnh hưởng nặng, lúa không thể đậu hạt, hạt bị lép hoặc cây chết hàng loạt, làm giảm năng suất mùa vụ, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng.
2. Làm giảm chất lượng gạo
- Hạt gạo từ cây lúa bị ngộ độc thường có kích thước nhỏ, màu sắc nhạt, chất lượng kém hơn so với lúa khỏe mạnh.
- Hàm lượng dinh dưỡng trong gạo giảm, ảnh hưởng đến giá trị thương mại và sức khỏe người tiêu dùng.
3. Gây ô nhiễm môi trường
- Sử dụng thuốc trừ cỏ không đúng cách có thể làm hóa chất tồn dư trong đất, nước và không khí, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái.
- Hóa chất dư thừa trong nước tưới có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người, vật nuôi và cây trồng khác, làm mất cân bằng sinh thái.
4. Tốn chi phí canh tác
- Ngộ độc thuốc cỏ khiến bà con phải tốn thêm chi phí để khắc phục, tái trồng, tăng gánh nặng tài chính.
- Phải đầu tư lại giống mới, phân bón, nhân công để phục hồi ruộng lúa, gây tốn kém và ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất nông nghiệp.
III. Biện pháp phòng trị lúa bị ngộ độc thuốc cỏ
1. Cách xử lý lúa bị ngộ độc thuốc cỏ
- Dùng nước sạch để pha loãng thuốc cỏ:
- Bơm nước vào ruộng sớm, duy trì mức nước bằng 1/3 đến 2/3 chiều cao cây lúa để pha loãng nồng độ thuốc.
- Xả nước liên tục nếu có hệ thống thủy lợi thuận lợi, giúp thải bỏ lượng thuốc dư thừa trong đất.
- Bổ sung phân hữu cơ để hỗ trợ cây phục hồi:
- Bón phân hữu cơ, lân và vi sinh để kích thích rễ phát triển, giúp cây lúa nhanh chóng hồi phục.
- Tránh bón phân đạm trong giai đoạn này, vì đạm có thể làm cây suy yếu hơn trong điều kiện stress thuốc cỏ.
- Phun bổ sung chất hỗ trợ giải độc:
- Sử dụng các sản phẩm giúp tăng sức đề kháng cho cây, như Kali Humate, Amino axit, rong biển hoặc chế phẩm kích thích sinh trưởng.
- Tỉa dặm hoặc trồng lại lúa:
- Loại bỏ những cây bị ngộ độc nặng, không thể phục hồi, để tránh ảnh hưởng đến năng suất chung.
- Tiến hành tỉa dặm hoặc gieo lại lúa với giống có khả năng kháng thuốc cỏ tốt, giúp đảm bảo mật độ ruộng lúa.
2. Cách phòng ngừa lúa bị ngộ độc thuốc cỏ
- Súc rửa bình phun kỹ lưỡng:
- Vệ sinh bình phun thuốc trước khi sử dụng để tránh lẫn tạp chất hoặc dư lượng thuốc cũ, gây ảnh hưởng đến lúa.
- Không trộn chung các loại thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm và hậu nảy mầm:
- Việc trộn chung nhiều loại thuốc có thể làm tăng độc tính, gây nguy cơ ngộ độc cao hơn cho lúa.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc:
- Pha thuốc đúng nồng độ, liều lượng khuyến cáo, tránh sử dụng quá liều gây hại cho cây.
- Sử dụng thuốc trừ cỏ có nguồn gốc rõ ràng:
- Tránh sử dụng các loại thuốc trôi nổi, không được kiểm định, vì chúng có thể chứa các hoạt chất gây hại.
- Ghi chép lại loại thuốc đã sử dụng:
- Theo dõi lịch sử phun thuốc để dễ dàng xác định nguyên nhân nếu có sự cố xảy ra và có hướng xử lý kịp thời.
IV. Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc trừ cỏ
Lưu ý quan trọng khi sử dụng và xử lý thuốc trừ cỏ trên lúa
- Phun thuốc trừ cỏ vào thời điểm thích hợp:
- Tránh phun lúc trời mưa, vì nước mưa có thể rửa trôi thuốc, làm giảm hiệu quả hoặc gây lắng đọng thuốc cục bộ, dẫn đến ngộ độc.
- Không phun vào lúc nắng gắt, vì thuốc có thể bốc hơi nhanh, giảm tác dụng và gây cháy lá lúa.
- Điều kiện đất phù hợp khi phun thuốc:
- Không phun trên nền đất quá khô, vì cây hấp thụ thuốc chậm, dễ bị stress.
- Không phun trên nền đất quá ẩm, vì thuốc có thể hòa loãng hoặc ngấm sâu, làm thay đổi hiệu quả kiểm soát cỏ dại.
- Tuân thủ liều lượng khuyến cáo:
- Không sử dụng quá liều vì điều này không làm tăng hiệu quả diệt cỏ mà còn gây hại nghiêm trọng cho cây lúa, dẫn đến ngộ độc hoặc giảm năng suất.
- Theo dõi sát sao tình trạng ruộng lúa khi có dấu hiệu ngộ độc:
- Khi lúa có dấu hiệu bị ngộ độc, cần quan sát kỹ biểu hiện của cây để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh tổn thất lớn.
- Không bón phân đạm ngay khi phát hiện ngộ độc:
- Bón đạm ngay lập tức có thể làm cây bị sốc thêm, khiến lúa yếu hơn và chậm phục hồi.
- Nên chờ cây ổn định, bón phân hữu cơ hoặc chế phẩm kích thích phục hồi trước, sau đó mới bổ sung đạm từ từ theo nhu cầu của cây.
Cùng N2 Agro đọc thêm: Lúa bị ngộ độc thuốc cỏ tại đây!
Những câu hỏi thường gặp
Làm thế nào để phân biệt lúa bị ngộ độc thuốc cỏ với lúa bị sâu bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng?
Ngộ độc thuốc cỏ thường khiến lúa có các triệu chứng như lá cháy vàng, rễ bị thối đen, cây còi cọc và không phát triển được, đặc biệt xuất hiện ngay sau khi phun thuốc. Trong khi đó, thiếu dinh dưỡng thường có biểu hiện lan tỏa dần, không xuất hiện ngay lập tức sau khi bón phân hoặc xử lý thuốc. Sâu bệnh thường gây các đốm lá đặc trưng, có dấu hiệu cắn phá hoặc làm hại từng phần cây thay vì ảnh hưởng toàn bộ như ngộ độc thuốc cỏ.
Có loại giống lúa nào ít bị ảnh hưởng bởi thuốc trừ cỏ không?
Một số giống lúa có khả năng chịu thuốc trừ cỏ tốt hơn do có lớp biểu bì lá dày hoặc hệ rễ khỏe mạnh, giúp giảm hấp thụ thuốc cỏ gây hại. Tuy nhiên, việc chọn giống cần kết hợp với kỹ thuật canh tác phù hợp, chẳng hạn như kiểm soát lượng thuốc phun và thời điểm phun để giảm nguy cơ ngộ độc.
Nếu lúa bị ngộ độc thuốc cỏ nặng, có nên tái gieo trồng ngay không?
Nếu lúa bị ngộ độc thuốc cỏ nặng và không thể phục hồi, bà con cần xả nước để loại bỏ thuốc tồn dư trong đất trước khi tái gieo trồng. Sau đó, cần cải tạo đất bằng cách bón vôi, phân hữu cơ hoặc vi sinh để giúp đất phục hồi trước khi trồng lại. Việc tái gieo ngay mà không xử lý đất có thể khiến lúa tiếp tục bị ảnh hưởng bởi lượng thuốc cỏ còn tồn dư trong môi trường ruộng.
Kết luận
Lúa bị ngộ độc thuốc cỏ là một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng cây trồng. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu ngộ độc và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, xử lý phù hợp sẽ giúp bà con giảm thiểu rủi ro trong canh tác. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro
