Sâu bệnh hại sầu riêng: Nhận diện và biện pháp phòng trừ hiệu quả

Sâu bệnh hại là mối đe dọa lớn đối với cây sầu riêng, gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của nhà vườn. Việc phòng trừ sâu bệnh không chỉ bảo vệ sức khỏe cây mà còn đảm bảo chất lượng trái, mang lại hiệu quả kinh tế tối ưu. Nếu bỏ qua, sâu bệnh có thể lan rộng, làm giảm giá trị vụ mùa và tốn kém chi phí khắc phục. Cùng cập nhật kiến thức nông nghiệp mới nhất tại N2 Agro

I. Thông tin chung về sâu bệnh hại sầu riêng

II. Các loại sâu bệnh hại sầu riêng

1. Rầy phấn

• Rầy phấn (Allocaridara malayensis Crawford) sống dưới mặt lá, hút nhựa lá non, làm xuất hiện chấm vàng, khiến lá khô và xoăn lại nhanh chóng.
• Khi mật độ rầy cao, lá rụng hàng loạt, cây suy yếu, giảm khả năng ra hoa, đậu trái, đồng thời tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển mạnh.

2. Sâu đục trái

• Sâu đục trái (Conogethes punctiferalis) đẻ trứng trên vỏ trái non, sâu non đục vào trong, gây biến dạng trái và làm rụng sớm trước khi chín.
• Trái lớn bị tấn công mất giá trị thương phẩm, vết đục tạo điều kiện cho nấm xâm nhập, làm thối trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng vườn.

3. Bệnh thối gốc chảy nhựa

• Nấm Phytophthora palmivora tấn công rễ non, gốc và thân cây, làm vỏ thối, chảy nhựa, gỗ chuyển nâu, khiến cây suy kiệt dần theo thời gian.
• Bệnh bùng phát mạnh vào mùa mưa, đặc biệt ở vườn dày đặc, lan lên trái gần đất, gây thối và rụng, dẫn đến mất trắng nếu không xử lý sớm.

III. Nhận biết sâu bệnh hại sầu riêng

1. Dấu hiệu rầy phấn

• Lá non xuất hiện chấm vàng, mặt dưới lá có rầy bám, sau đó lá xoăn, khô dần, báo hiệu rầy phấn đang tấn công và sinh sôi nhanh chóng.
• Khi bệnh nặng, lá rụng nhiều, cây mất sức, kèm theo lớp nấm bồ hóng đen phủ trên lá, làm giảm khả năng quang hợp của sầu riêng.

2. Dấu hiệu sâu đục trái

• Trái non có vết đục nhỏ trên vỏ, sâu non ăn vào trong, khiến trái biến dạng, rụng sớm, đặc biệt ở các chùm trái mọc tập trung gần nhau.
• Trái lớn bị đục lộ vết thối, thịt trái hư hỏng, kèm mùi khó chịu, làm mất giá trị thương phẩm và dễ lây lan bệnh sang trái khác.

3. Dấu hiệu thối gốc chảy nhựa

• Rễ và gốc cây thối, vỏ thân chuyển nâu, chảy nhựa, lá vàng dần từ dưới lên, cho thấy nấm đã tấn công và lan rộng khắp cây sầu riêng.
• Trái gần đất thối đen, rụng sớm, bệnh nặng làm cây chết đứng, đặc biệt trong mùa mưa khi đất ẩm ướt kéo dài liên tục nhiều ngày.

IV. Tác hại của sâu bệnh hại sầu riêng

1. Giảm năng suất

• Rầy phấn và sâu đục trái làm lá rụng, trái hỏng, giảm số lượng trái thu hoạch, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng dự kiến của vườn sầu riêng.
• Bệnh thối gốc khiến cây chết dần, mất khả năng nuôi trái, dẫn đến mất trắng ở các khu vực nhiễm nặng, gây thiệt hại lớn cho bà con.

2. Ảnh hưởng chất lượng

• Trái bị sâu đục hoặc thối không đạt tiêu chuẩn thương phẩm, múi nhỏ, vị kém, làm giảm giá bán và uy tín của nhà vườn trên thị trường.
• Lá vàng, cây yếu do rầy phấn và nấm làm trái phát triển kém, không đáp ứng nhu cầu khách hàng, ảnh hưởng đến giá trị kinh tế lâu dài.

V. Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng

1. Phòng trừ rầy phấn

• Phun nước áp lực cao vào lá non để giảm ấu trùng rầy phấn, kết hợp điều khiển cây ra đọt tập trung để dễ kiểm soát mật độ rầy hiệu quả.
• Khi rầy nhiều, dùng thuốc BVTV chứa Fenobucarb, Dimethoate, phun đều mặt dưới lá vào sáng sớm, bảo vệ cây khỏi thiệt hại nghiêm trọng hơn.

2. Phòng trừ sâu đục trái

• Bao trái bằng túi chuyên dụng ngay sau đậu trái để ngăn sâu tấn công, đồng thời tiêu hủy trái bị đục, tránh lây lan sang các trái khỏe mạnh.
• Phun thuốc chứa Diazinon hoặc Nereistoxin định kỳ, kiểm tra vườn thường xuyên để phát hiện sớm sâu, giảm thiểu tổn thất cho vụ mùa sầu riêng.

3. Phòng trừ thối gốc chảy nhựa

• Tạo hệ thống thoát nước tốt, tránh trồng dày, cạo sạch phần thối và phun Metalaxyl + Mancozeb khi phát hiện bệnh để kiểm soát nấm kịp thời.
• Thu gom rễ, thân bị bệnh đem đốt, bón phân cân đối (ít đạm), hạn chế cây ký chủ gần vườn, giúp cây khỏe mạnh và giảm nguy cơ tái phát.

VI. Lưu ý khi phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng

• Kiểm tra vườn hàng tuần, đặc biệt vào mùa mưa, để phát hiện sớm rầy, sâu, nấm, xử lý ngay trước khi chúng lan rộng ra toàn vườn sầu riêng.
• Ghi chép thời điểm sâu bệnh xuất hiện để điều chỉnh lịch phun thuốc, chăm sóc, đảm bảo cây luôn trong trạng thái khỏe mạnh và phát triển tốt.

Cùng N2 Agro đọc thêm: Sâu bệnh hại sầu riêng tại đây!

Những câu hỏi thường gặp

Sâu bệnh hại sầu riêng có lây từ vườn này sang vườn khác không?
Có, qua gió, nước hoặc dụng cụ không vệ sinh, nên cần kiểm soát và cách ly sớm để tránh lan rộng.

Cây sầu riêng bị sâu bệnh có thể phục hồi hoàn toàn không?
Có thể, nếu phát hiện sớm và xử lý đúng cách, nhưng cây yếu sẽ cần thời gian và chăm sóc kỹ để hồi phục.

Có nên dùng thuốc trừ sâu tự chế để trị sâu bệnh sầu riêng không?
Không khuyến khích, vì hiệu quả thấp và có thể gây hại cây; nên dùng thuốc chuyên dụng an toàn hơn.

Kết luận

Sâu bệnh hại sầu riêng là thách thức lớn, nhưng bà con có thể kiểm soát hiệu quả nếu áp dụng đúng biện pháp phòng trừ và theo dõi sát sao tình trạng vườn cây. Việc nhận diện sớm rầy phấn, sâu đục trái, thối gốc cùng các giải pháp kịp thời sẽ bảo vệ năng suất, chất lượng trái tối ưu. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro