Rệp sáp hại sầu riêng: Đặc điểm và biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Rệp sáp là loài côn trùng gây hại nghiêm trọng cho cây sầu riêng, làm cây mất dinh dưỡng, giảm năng suất và giá trị kinh tế, khiến bà con lo lắng trong mùa vụ. Nếu không xử lý kịp thời, rệp sáp lan rộng khắp vườn, gây thiệt hại lớn, khó khắc phục, ảnh hưởng đến sinh kế của nhà vườn. Hiểu được vấn đề này, bài viết sẽ cung cấp thông tin chi tiết về rệp sáp hại sầu riêng để bà con nhận diện sớm và áp dụng biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Cùng cập nhật kiến thức nông nghiệp mới nhất tại N2 Agro

I. Thông tin chung về rệp sáp hại sầu riêng

II. Đặc điểm và tập tính của rệp sáp hại sầu riêng

1. Đặc điểm hình thái

• Rệp sáp dài 3mm, màu hồng hoặc vàng, phủ lớp phấn trắng, có tua quanh mép, bám chặt trên thân, cành, trái sầu riêng để hút nhựa cây.
• Rệp cái không cánh, đẻ trứng rồi chết, rệp đực có cánh, nhỏ hơn, trong khi rệp con màu nhạt, chưa có lớp phấn trắng đặc trưng.

2. Tập tính gây hại

• Rệp sáp đẻ 200-800 trứng mỗi lần, sinh sản 2-3 lần/năm, vòng đời 45-60 ngày, tăng mật độ nhanh, gây hại mạnh trên bông và trái non.
• Chúng hợp tác với kiến đen để di chuyển, tiết chất ngọt thu hút nấm bồ hóng, làm cây suy yếu, trái xấu, giảm giá trị thương phẩm đáng kể.

III. Nhận biết rệp sáp hại sầu riêng

1. Dấu hiệu trên cây

• Bông sầu riêng teo cuống, vàng héo, rụng sớm, trái non méo mó, gai không đều, trái lớn phủ muội đen do nấm bồ hóng phát triển.
• Rệp bám ở cuống trái, rãnh gai, rễ cây, để lại trứng trắng hoặc nâu nhỏ, lá vàng dần từ gốc lên ngọn, cây chậm phát triển rõ rệt.

2. Thời điểm xuất hiện

• Rệp sáp hiện diện quanh năm, ẩn dưới rễ, bùng phát mạnh khi cây ra bông, xổ nhụy, đậu trái non, đặc biệt ở vườn khô hạn, thiếu nước.
• Dễ nhận thấy ở vườn xen canh với tiêu, cà phê, hoặc có kiến, nấm bồ hóng, báo hiệu rệp đang sinh sôi và gây hại nghiêm trọng hơn.

IV. Tác hại của rệp sáp hại sầu riêng

1. Gây thoái hóa cây

• Rệp hút nhựa làm bông rụng, trái non biến dạng, trái lớn sượng, vỏ xấu, khiến cây thoái hóa, giảm chất lượng và số lượng quả thu hoạch.
• Rễ bị tấn công gây phù, đứt mạch dẫn, tạo điều kiện cho nấm thối rễ xâm nhập, làm cây suy yếu, khó phục hồi, dễ chết nếu nặng.

2. Ảnh hưởng kinh tế

• Năng suất giảm, trái mất thẩm mỹ, không bán được giá cao, ảnh hưởng đến thu nhập, tăng chi phí xử lý rệp sáp cho nhà vườn sầu riêng.
• Mất cân bằng sinh thái do rệp lấn át côn trùng có lợi, buộc bà con dùng thuốc hóa học, làm tăng rủi ro và chi phí canh tác dài hạn.

V. Biện pháp phòng trị rệp sáp hại sầu riêng

1. Cách trị rệp sáp

• Dùng thuốc vi sinh chứa nấm Beauveria bassiana hoặc thiên địch như bọ rùa, nhện để tiêu diệt rệp, an toàn cho cây và môi trường xung quanh.
• Phun thuốc hóa chất chứa Imidacloprid, Thiamethoxam kết hợp diệt kiến bằng Fipronil, tưới gốc hoặc phun đều cây khi rệp xuất hiện dày đặc.

2. Cách phòng ngừa

• Trồng cây với mật độ hợp lý (6-8 m/cây), tỉa cành thông thoáng, tránh xen canh với cây thu hút rệp như cà phê, tiêu, ổi trong vườn.
• Duy trì độ ẩm đất, bón phân hữu cơ cân đối, phun thuốc phòng định kỳ 15-20 ngày/lần bằng Chlopyrifos Ethyl, đặc biệt giai đoạn xổ nhụy, đậu trái.

VI. Lưu ý khi phòng trị rệp sáp hại sầu riêng

• Phun thuốc khi đất ẩm, cách nhau 3-5 ngày, ít nhất 3 lần để diệt hết rệp nhiều lớp, đảm bảo đủ liều lượng và nước theo hướng dẫn.
• Bảo vệ côn trùng có lợi như ong, bọ rùa bằng cách tránh phun thuốc hóa học quá liều, kết hợp phương pháp thủ công ở vườn nhỏ để giảm rệp.

Cùng N2 Agro đọc thêm: Rệp sáp hại sầu riêng tại đây!

Những câu hỏi thường gặp

Rệp sáp có thể sống sót qua mùa khô trên cây sầu riêng không?
Có, rệp sáp có khả năng ẩn náu dưới rễ, kẽ lá hoặc trong đất khô, chờ đến khi độ ẩm tăng để sinh sôi và tiếp tục gây hại.

Cây sầu riêng bị rệp sáp có nên bón phân ngay không?
Không, việc bón phân ngay có thể kích thích rệp phát triển mạnh hơn; tốt nhất là xử lý rệp triệt để trước rồi mới bổ sung dinh dưỡng.

Có nên trồng hoa gần sầu riêng để đuổi rệp sáp không?
Có thể thử, nhưng hiệu quả không cao vì rệp thích nghi tốt; dùng thiên địch như bọ rùa hoặc thuốc trừ sâu vẫn là giải pháp tối ưu hơn.

Kết luận

Rệp sáp hại sầu riêng là mối nguy lớn, nhưng bà con có thể kiểm soát hiệu quả nếu nhận diện sớm và áp dụng biện pháp phòng trị đúng kỹ thuật trong suốt mùa vụ. Việc kết hợp chăm sóc vườn, dùng thuốc an toàn và quản lý sinh thái sẽ giúp bảo vệ cây, đảm bảo năng suất và chất lượng trái tối ưu. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro