Bệnh thán thư trên nhãn là mối đe dọa lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng quả, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của bà con hiện nay. Nếu không kiểm soát kịp thời, nấm làm rụng hoa, thối quả, thậm chí mất trắng vụ mùa, dẫn đến tổn thất kinh tế đáng kể hiệu quả hơn. Việc nhận diện nguyên nhân, biểu hiện và áp dụng biện pháp phòng trừ đúng cách là chìa khóa để bảo vệ vườn nhãn. Cùng cập nhật thêm nhiều kiến thức nông nghiệp tại N2 Agro.
I. Thông tin chung về bệnh thán thư trên nhãn
| Tiêu chí | Thông tin |
| Tên thường gọi | Bệnh thán thư |
| Tác nhân gây hại | Colletotrichum gloeosporioides |
| Cây trồng bị hại | Nhãn, cam, quýt, bơ, cà phê |
Bệnh thán thư trên nhãn do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, là một trong những bệnh phổ biến ở các vùng trồng nhãn Việt Nam hiện nay. Nấm làm hỏng hoa, quả, giảm năng suất, gây tổn thất kinh tế nếu không kiểm soát sớm hiệu quả hơn. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ấm ẩm, đặc biệt vào mùa mưa. Hiểu rõ đặc điểm này giúp bà con chủ động phòng trừ, bảo vệ vụ mùa hiệu quả.
II. Nguyên nhân và điều kiện gây bệnh thán thư
1. Tác nhân và lây lan
- Nấm Colletotrichum gloeosporioides lây qua gió, nước mưa, côn trùng, tấn công hoa, quả hiện nay.
- Tàn dư cây, cành lá bệnh không tiêu hủy là nguồn lây lan nấm nhanh chóng hiệu quả hơn.
2. Điều kiện phát triển
- Thời tiết ấm ẩm, nhiệt độ 25-30°C, độ ẩm trên 80% tạo môi trường lý tưởng cho nấm hiện nay.
- Vườn rậm rạp, thiếu thông thoáng, mưa nhiều vào giai đoạn ra hoa làm bệnh bùng phát hiệu quả hơn.
Nguyên nhân gây bệnh thán thư trên nhãn chủ yếu từ nấm và điều kiện môi trường thuận lợi, khiến bệnh lây lan nhanh hiện nay. Nếu không xử lý sớm, cây bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn trong suốt vụ mùa hiệu quả hơn. Bà con cần nhận diện các yếu tố này để có biện pháp phòng ngừa kịp thời. Đây là bước quan trọng để bảo vệ vườn nhãn khỏi tổn thất.
III. Biểu hiện và hậu quả của bệnh thán thư
1. Biểu hiện bệnh
- Hoa, quả non có chấm đen thấm nước, cành hoa đen, lõm, rụng nhiều khi nắng hoặc mưa hiện nay.
- Lá xuất hiện đốm vàng, xám tro, cháy mép; quả già thối khô, xám đen, nứt giữa hiệu quả hơn.
2. Hậu quả kinh tế
- Rụng hoa, quả non, năng suất giảm 50-70%; quả chín kém chất lượng, khó tiêu thụ hiện nay.
- Cành khô, cây suy yếu, tăng chi phí xử lý, ảnh hưởng kế hoạch sản xuất, sinh kế hiệu quả hơn.
Bệnh thán thư trên nhãn gây thiệt hại nghiêm trọng, làm rụng hoa, hỏng quả, ảnh hưởng lớn đến kinh tế hiện nay. Nếu không kiểm soát, bệnh lan nhanh, khiến bà con mất mùa, tốn kém công sức và chi phí hiệu quả hơn. Việc nhận diện sớm biểu hiện là yếu tố then chốt. Bà con cần hành động nhanh để giảm thiểu tổn thất và bảo vệ vụ mùa.
IV. Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên nhãn
1. Phòng ngừa hiệu quả
- Tỉa tán, cành sau thu hoạch, giữ vườn thông thoáng, đảm bảo ánh sáng xuyên đều hiện nay.
- Dọn sạch tàn dư cây, lá bệnh, cày xới đất để diệt mầm nấm sau mỗi vụ hiệu quả hơn.
2. Kiểm tra và can thiệp sớm
- Thăm vườn 2-3 ngày/lần, phát hiện chấm đen trên hoa, quả, nhổ bỏ bộ phận bệnh hiện nay.
- Dùng lưới chắn mưa nhẹ hoặc bao quả để bảo vệ hoa, quả non khỏi nấm lây lan hiệu quả hơn.
3. Sử dụng thuốc trừ nấm
- Phun thuốc chứa Propiconazole + Difenoconazole (0,2%) khi bệnh xuất hiện, 2-3 lần, cách 7-10 ngày hiện nay.
- Kết hợp Trichoderma (1-2 kg/ha) quanh gốc để tăng sức đề kháng cây, hạn chế nấm hiệu quả hơn.
Các biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên nhãn cần thực hiện đồng bộ để bảo vệ cây, đảm bảo năng suất và chất lượng quả hiện nay. Nếu chỉ áp dụng đơn lẻ, nấm dễ tái phát, gây thiệt hại kéo dài, làm tăng chi phí và công sức hiệu quả hơn. Bà con nên ưu tiên phương pháp sinh học, kết hợp hóa học khi cần thiết. Điều này giúp giảm tác động tiêu cực và duy trì vụ mùa bền vững.
V. Lưu ý khi phòng trừ bệnh thán thư trên nhãn
- Theo dõi thời tiết, che chắn vườn khi mưa lớn, giữ đất thoáng để giảm nấm phát triển hiện nay.
- Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt, đảm bảo hiệu quả diệt nấm hiệu quả hơn.
Phòng trừ bệnh thán thư trên nhãn đòi hỏi sự quan sát và xử lý kịp thời để bảo vệ cây, đạt năng suất cao trong vụ mùa hiện nay. Nếu chậm trễ, nấm lan nhanh, gây thiệt hại lớn về kinh tế và công sức của bà con hiệu quả hơn. Việc quản lý khoa học, kết hợp nhiều biện pháp là yếu tố then chốt. Bà con cần kiên trì để đạt kết quả tốt nhất.
Cùng N2 Agro đọc thêm: Bệnh thán thư trên nhãn tại đây!
Những câu hỏi thường gặp
Tại sao việc bón phân cân đối lại quan trọng trong phòng trừ bệnh thán thư trên nhãn vào năm 2025?
Bón phân NPK 10-10-20 (500 kg/ha) kết hợp hữu cơ vi sinh giúp cây nhãn khỏe mạnh, tăng sức đề kháng chống nấm Colletotrichum, giảm 50% nguy cơ nhiễm bệnh, phù hợp xu hướng nông nghiệp bền vững.
Làm thế nào để nông dân sử dụng biện pháp sinh học tiết kiệm chi phí để kiểm soát bệnh thán thư trên nhãn?
Phun dung dịch nấm đối kháng Chaetomium (10g/lít nước) mỗi 10-15 ngày, kết hợp rắc vôi bột (50 kg/ha) quanh gốc để diệt mầm nấm, tăng sức đề kháng cây mà không cần thuốc hóa học đắt tiền.
Biện pháp nào đơn giản giúp phát hiện sớm bệnh thán thư trên nhãn mà không cần dụng cụ chuyên dụng?
Quan sát hoa và quả non mỗi 2-3 ngày, chú ý các chấm đen nhỏ hoặc vết thấm nước, kết hợp kiểm tra lá có đốm xám tro vào sáng sớm khi độ ẩm cao để phát hiện nấm trước khi lan rộng.
Kết luận
Bệnh thán thư trên nhãn là mối nguy lớn, nhưng bà con có thể kiểm soát hiệu quả nếu hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng trừ khoa học hiện nay. Từ tỉa cành, vệ sinh vườn đến sử dụng thuốc, sinh học, mỗi bước đều góp phần bảo vệ cây, đảm bảo năng suất tối ưu hiệu quả hơn. Điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn trong suốt quá trình canh tác. Chúc bà con thành công trong việc phòng trừ bệnh thán thư, đạt vụ mùa nhãn năng suất cao, lợi nhuận xứng đáng! Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro
