Sâu hại cành sầu riêng như xén tóc và mọt đục cành là mối đe dọa lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng đến sự phát triển và năng suất cây, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của bà con hiện nay. Nếu không kiểm soát kịp thời, sâu làm cành gãy, cây chết, dẫn đến thất thu đáng kể trong suốt vụ mùa hiệu quả hơn. Việc nhận diện đặc điểm, tác hại và áp dụng biện pháp phòng trừ đúng cách là chìa khóa để bảo vệ vườn sầu riêng. Cùng cập nhật thêm kiến thức nông nghiệp mới nhất tại N2 Agro
I. Thông tin chung về sâu hại cành sầu riêng
| Tiêu chí | Thông tin |
| Tên thường gọi | Xén tóc, mọt đục cành |
| Tên khoa học | Batocera rufomaculata, Xyleborus spp. |
| Cây trồng bị hại | Sầu riêng, mít, chôm chôm |
Xén tóc (Batocera rufomaculata) và mọt đục cành (Xyleborus spp.) là hai loài sâu hại cành phổ biến trên sầu riêng, tấn công cành, thân hiện nay. Chúng làm cây suy yếu, giảm năng suất, gây tổn thất kinh tế nếu không kiểm soát sớm hiệu quả hơn. Sâu phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm, đặc biệt vào mùa mưa. Hiểu rõ đặc điểm này giúp bà con chủ động phòng trừ, bảo vệ vụ mùa hiệu quả.
II. Đặc điểm và tác hại của xén tóc
1. Đặc điểm
- Xén tóc trưởng thành dài 20-30 mm, đẻ trứng trong vết nứt cành, thân sầu riêng hiện nay.
- Sâu non ăn vỏ, đục lõi cành, tạo đường ngoằn ngoèo, làm cành gãy, cây yếu hiệu quả hơn.
2. Tác hại
- Cành chết, gãy, tắt mạch dẫn nhựa, cây ngừng phát triển, ra hoa ít hiện nay.
- Năng suất giảm 40-60%, tăng chi phí xử lý, ảnh hưởng chất lượng quả, sinh kế hiệu quả hơn.
Xén tóc là loài sâu hại nguy hiểm, phá hoại cành sầu riêng, làm giảm năng suất và chất lượng quả hiện nay. Nếu không phát hiện sớm, sâu lan rộng, gây thiệt hại nghiêm trọng, đặc biệt ở giai đoạn cây ra hoa, đậu quả hiệu quả hơn. Bà con cần nhận diện chính xác để xử lý kịp thời. Đây là bước quan trọng để bảo vệ vườn sầu riêng.
III. Đặc điểm và tác hại của mọt đục cành
1. Đặc điểm
- Mọt đục cành (Xyleborus spp.) dài 2-3 mm, tấn công gốc, thân, cành sầu riêng hiện nay.
- Mọt đục vỏ, lõi, để lại mùn cưa, xì mủ, tạo lỗ nhỏ trên cành, thân hiệu quả hơn.
2. Tác hại
- Cành rỗng ruột, gãy, cây héo, chết nhanh, đặc biệt khi mọt tấn công cành chính hiện nay.
- Năng suất giảm 50-70%, chi phí phục hồi cao, ảnh hưởng kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn.
Mọt đục cành gây thiệt hại nghiêm trọng, làm cành, thân sầu riêng rỗng, dễ chết cây nếu không kiểm soát hiện nay. Tác hại kéo dài, làm giảm năng suất, tăng chi phí xử lý, đặc biệt ở các vườn không được chăm sóc kỹ hiệu quả hơn. Việc phát hiện sớm là yếu tố quan trọng. Bà con cần áp dụng biện pháp hiệu quả để bảo vệ vườn.
IV. Biện pháp phòng trừ sâu hại cành sầu riêng
1. Vệ sinh vườn
- Tỉa cành rậm, giữ vườn thông thoáng, dọn tàn dư cây, tiêu hủy cành bệnh hiện nay.
- Bôi vôi gốc cây, cày xới đất, hạn chế vết nứt, nơi sâu đẻ trứng hiệu quả hơn.
2. Kiểm tra và can thiệp sớm
- Thăm vườn 2-3 ngày/lần, phát hiện mùn cưa, lỗ đục, khoét cành để diệt sâu non hiện nay.
- Dùng bẫy đèn (1-2 bẫy/1000 m²) vào mùa mưa để bắt xén tóc, mọt trưởng thành hiệu quả hơn.
3. Sử dụng thuốc và sinh học
- Phun thuốc chứa Abamectin, Emamectin benzoate (0,2%) khi sâu xuất hiện, 2-3 lần, cách 7-10 ngày hiện nay.
- Kết hợp nấm Beauveria bassiana (1-2 kg/ha) để diệt sâu non, an toàn môi trường hiệu quả hơn.
Các biện pháp phòng trừ sâu hại cành sầu riêng cần thực hiện đồng bộ, tuân thủ nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, liều, thời điểm, cách phun) hiện nay. Nếu chỉ áp dụng đơn lẻ, sâu dễ tái phát, gây thiệt hại kéo dài, làm tăng chi phí và công sức hiệu quả hơn. Bà con nên ưu tiên phương pháp sinh học, kết hợp hóa học khi cần thiết. Điều này giúp giảm tác động tiêu cực và duy trì vụ mùa bền vững.
V. Lưu ý khi phòng trừ sâu hại cành sầu riêng
- Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, phủ đều cành, thân, tránh trời mưa hiện nay.
- Hạn chế chặt, bóc vỏ cây, vệ sinh dụng cụ canh tác để tránh lây lan sâu hiệu quả hơn.
Phòng trừ sâu hại cành sầu riêng đòi hỏi sự quan sát và xử lý kịp thời để bảo vệ cây, đạt năng suất cao trong vụ mùa hiện nay. Nếu chậm trễ, sâu lan nhanh, gây thiệt hại lớn về kinh tế và công sức của bà con hiệu quả hơn. Việc quản lý khoa học, kết hợp nhiều biện pháp là yếu tố then chốt. Bà con cần kiên trì để đạt kết quả tốt nhất.
Cùng N2 Agro đọc thêm: Sâu hại cành sầu riêng tại đây!
Những câu hỏi hỏi thường gặp
Tại sao việc sử dụng dây bẫy dính lại hiệu quả trong phòng trừ xén tóc hại cành sầu riêng vào năm 2025?
Dây bẫy dính quấn quanh cành chính (2-3 vòng/cây) bắt xén tóc trưởng thành, giảm 60% tỷ lệ đẻ trứng, là giải pháp sinh học tiết kiệm, phù hợp xu hướng nông nghiệp an toàn và xuất khẩu sầu riêng.
Làm thế nào để nông dân tiết kiệm chi phí khi kiểm soát mọt đục cành trên sầu riêng?
Bôi hỗn hợp đất sét trộn vôi (1:1) lên gốc và cành chính để ngăn mọt đẻ trứng, kết hợp phun dung dịch tỏi-ớt tự chế (50g tỏi, 10g ớt/lít nước) mỗi 10-15 ngày, giảm chi phí thuốc hóa học.
Biện pháp nào đơn giản giúp phát hiện sớm sâu hại cành sầu riêng mà không cần dụng cụ chuyên dụng?
Quan sát cành chính và thân mỗi 2-3 ngày, chú ý mùn cưa hoặc lỗ đục nhỏ, kết hợp kiểm tra cành có dấu hiệu héo hoặc gãy bất thường vào sáng sớm để phát hiện xén tóc, mọt trước khi gây hại nghiêm trọng.
Kết luận
Sâu hại cành sầu riêng như xén tóc, mọt đục cành là mối nguy lớn, nhưng bà con có thể kiểm soát hiệu quả nếu hiểu rõ đặc điểm và áp dụng các biện pháp phòng trừ khoa học hiện nay. Từ vệ sinh vườn, kiểm tra sớm đến sử dụng thuốc, sinh học, mỗi bước đều góp phần bảo vệ cây, đảm bảo năng suất tối ưu hiệu quả hơn. Điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn trong suốt quá trình canh tác. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro
