Bệnh cháy bìa lá sầu riêng: Nguyên nhân, biểu hiện và biện pháp phòng trừ hiệu quả

Bệnh cháy bìa lá sầu riêng là một trong những bệnh phổ biến, gây tổn thất nghiêm trọng cho cây sầu riêng nếu không được xử lý kịp thời, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng trái. Bệnh làm lá cây khô héo, rụng sớm, khiến cây suy yếu, đặc biệt trong mùa mưa khi điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển mạnh mẽ. Cùng cập nhật thêm kiến thức nông nghiệp mới nhất tại N2 Agro

I. Thông tin chung về bệnh cháy bìa lá sầu riêng

II. Nguyên nhân gây bệnh cháy bìa lá sầu riêng

1. Tác nhân gây bệnh

• Bệnh do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, tấn công lá, cuống lá và thân cây, làm cây suy yếu dần theo thời gian.
• Nấm xâm nhập qua các vết thương trên lá hoặc cuống, gây cháy bìa lá, sau đó lan rộng khiến lá khô và rụng nhanh chóng.

2. Điều kiện phát triển

• Nấm phát triển mạnh trong mùa mưa, khi độ ẩm không khí cao (80-90%) và nhiệt độ thấp (20-25°C), tạo môi trường lý tưởng.
• Cây sầu riêng yếu, thiếu dinh dưỡng hoặc vườn rậm rạp, không thông thoáng làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh đáng kể trong thời gian ngắn.

3. Phương thức lây lan

• Bào tử nấm lây lan qua nước mưa, gió, từ lá nhiễm sang lá khỏe mạnh, đặc biệt khi trời mưa liên tục nhiều ngày kéo dài.
• Tàn dư lá, cành bị bệnh để lại trong vườn hoặc dụng cụ không vệ sinh là nguồn phát tán nấm, gây bệnh trên diện rộng.

III. Nhận biết bệnh cháy bìa lá sầu riêng

1. Dấu hiệu ban đầu

• Lá cây bắt đầu héo, bìa lá chuyển màu nâu vàng, sau đó khô dần từ mép vào trong, dễ bị bỏ qua nếu không quan sát kỹ.
• Các vết nấm nhỏ màu đen hoặc nâu sẫm xuất hiện trên bề mặt lá, báo hiệu nấm đã xâm nhập và bắt đầu gây hại cây.

2. Triệu chứng trên cây

• Lá bị cháy bìa nghiêm trọng, khô hoàn toàn và rụng sớm, làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây sầu riêng.
• Thân cây có các vết thương tổn do nấm tấn công, khiến cây yếu dần, dễ bị sâu bệnh khác xâm nhập thêm vào các bộ phận khác.

3. Giai đoạn xuất hiện

• Bệnh thường bùng phát vào mùa mưa (tháng 6-9), khi độ ẩm cao và cây ra lá non, tạo điều kiện cho nấm sinh sôi mạnh mẽ.
• Giai đoạn cây yếu, sau thu hoạch hoặc thiếu chăm sóc là thời điểm dễ nhiễm bệnh nhất, đặc biệt ở những vườn không được quản lý tốt.

IV. Tác hại của bệnh cháy bìa lá sầu riêng

1. Giảm năng suất cây trồng

• Lá rụng sớm làm cây mất khả năng quang hợp, dẫn đến trái nhỏ, ít hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng của mùa vụ hiện tại.
• Khi bệnh lan rộng không kiểm soát, cây suy kiệt, giảm năng suất ở các vụ sau, gây thiệt hại lâu dài cho nhà vườn sầu riêng.

2. Ảnh hưởng đến chất lượng trái

• Cây yếu do thiếu lá khiến trái sầu riêng kém phát triển, múi nhỏ, vị nhạt, không đạt tiêu chuẩn thương phẩm để bán ra thị trường.
• Chất lượng trái suy giảm làm giảm giá bán, ảnh hưởng đến uy tín của người trồng và khả năng cạnh tranh với các khu vực khác.

3. Thiệt hại kinh tế

• Năng suất giảm khiến chi phí đầu tư vào phân bón, công chăm sóc không thu hồi được, gây tổn thất kinh tế lớn cho bà con nông dân.
• Chi phí xử lý bệnh bằng thuốc và lao động tăng cao, làm giảm lợi nhuận đáng kể, ảnh hưởng đến kế hoạch canh tác trong tương lai.

V. Biện pháp phòng trừ bệnh cháy bìa lá sầu riêng

1. Sử dụng sản phẩm bảo vệ thực vật

• Phun thuốc chứa hoạt chất Picoxystrobin hoặc Cyproconazole theo liều lượng hướng dẫn, giúp ngăn chặn nấm phát triển trên lá và thân cây.
• Chọn sản phẩm an toàn, hiệu quả cao để bảo vệ cây sầu riêng, đồng thời giảm thiểu tác động xấu đến môi trường xung quanh vườn trồng.

2. Phun thuốc đúng kỹ thuật

• Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, đảm bảo liều lượng phù hợp, tập trung vào mặt dưới lá nơi nấm thường xuất hiện đầu tiên.
• Tuân thủ hướng dẫn của nhà cung cấp, phun đều khắp cây, đặc biệt vào mùa mưa để đạt hiệu quả kiểm soát bệnh tối ưu nhất.

3. Tăng cường chăm sóc cây

• Bón phân cân đối, bổ sung dinh dưỡng như đạm, kali để tăng sức đề kháng, giúp cây chống lại nấm và phục hồi sau khi bị bệnh.
• Tưới nước đúng cách, cắt tỉa cành định kỳ để vườn thông thoáng, giảm độ ẩm và hạn chế điều kiện thuận lợi cho nấm sinh sôi.

4. Tiêu diệt vật chủ trung gian

• Thu gom và tiêu hủy lá, cành nhiễm bệnh bằng cách đốt hoặc chôn sâu, tránh để lại tàn dư làm nguồn lây lan nấm trong vườn.
• Vệ sinh dụng cụ làm vườn bằng cồn hoặc nước nóng sau khi sử dụng, ngăn chặn nấm di chuyển từ cây bệnh sang cây khỏe mạnh khác.

VI. Lưu ý khi phòng trừ bệnh cháy bìa lá sầu riêng

• Kiểm tra vườn thường xuyên vào mùa mưa, chú ý bìa lá để phát hiện sớm vết cháy và xử lý trước khi bệnh lan rộng ra toàn cây.
• Hạn chế làm tổn thương lá, thân khi chăm sóc, vì vết thương là nơi nấm dễ xâm nhập, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh nhanh hơn.

Cùng N2 Agro đọc thêm: Bệnh cháy bìa lá sầu riêng tại đây!

Những câu hỏi thường gặp

Bệnh cháy bìa lá sầu riêng có lây sang người hoặc động vật không?
Không, bệnh chỉ ảnh hưởng đến cây, không lây sang người hay động vật, an toàn khi tiếp xúc nếu vệ sinh tốt.

Cây sầu riêng bị cháy bìa lá có thể tiếp tục ra trái bình thường không?
Có thể, nếu xử lý sớm và cây không quá yếu, nhưng năng suất và chất lượng trái có thể giảm.

Có nên trồng xen canh sầu riêng với cây khác để giảm bệnh cháy bìa lá không?
Có, giúp giảm độ ẩm, hạn chế bệnh, nhưng chọn cây không dễ nhiễm nấm và giữ khoảng cách hợp lý.

Kết luận

Bệnh cháy bìa lá sầu riêng là mối đe dọa lớn, nhưng có thể khắc phục nếu bà con áp dụng các biện pháp phòng trừ đúng kỹ thuật và kịp thời trong suốt mùa vụ. Hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện giúp người trồng quản lý vườn hiệu quả, giảm thiệt hại về năng suất và chất lượng trái một cách tối đa. Kết hợp chăm sóc cây với sử dụng thuốc phù hợp sẽ bảo vệ sầu riêng khỏe mạnh, mang lại vụ mùa thành công. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro