Bệnh thối trái mít: Nguyên nhân và biện pháp phòng trừ hiệu quả

Bệnh thối trái mít là một trong những bệnh phổ biến, gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế của bà con trồng mít ở Việt Nam. Nếu không xử lý kịp thời, bệnh lan nhanh, làm hỏng trái non, giảm giá trị thương mại, dẫn đến thất thu đáng kể và tăng chi phí khắc phục không cần thiết. Việc nhận diện sớm, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng biện pháp phòng trừ là yếu tố quan trọng để bảo vệ vườn mít hiệu quả. Cùng cập nhật thêm kiến thức nông nghiệp tại N2 Agro

I. Thông tin chung về bệnh thối trái mít

Bệnh thối trái mít do nấm Rhizopus nigricans gây ra là vấn đề thường gặp ở các vùng nhiệt đới nóng ẩm, đặc biệt trên cây mít ở miền Nam Việt Nam hiện nay. Nấm tấn công hoa, trái non, làm thối rữa và rụng sớm, gây tổn thất lớn cho năng suất và chất lượng trái trong suốt vụ mùa. Bệnh phát triển mạnh ở những vườn rậm rạp, đất ẩm ướt kéo dài. Hiểu rõ đặc điểm này giúp bà con chủ động phòng trừ, bảo vệ vườn mít khỏi những tác hại nghiêm trọng.

II. Nguyên nhân gây bệnh thối trái mít

1. Tác nhân chính

• Nấm Rhizopus nigricans là nguyên nhân chính, phát triển mạnh trong môi trường nóng ẩm, nhiệt độ 25-35°C, xâm nhập qua vết thương trên trái non dễ dàng.
• Bệnh xuất hiện ở vườn chăm sóc kém, không thoát nước tốt, cây mọc dày, tạo điều kiện cho nấm sinh sôi, gây hại trên diện rộng nếu không kiểm soát sớm.

2. Con đường lây lan

• Nấm lây lan qua gió, nước mưa bắn tóe, hoặc côn trùng như ruồi, kiến mang bào tử từ trái bệnh sang trái khỏe trong vườn mít nhanh chóng và hiệu quả.
• Tàn dư trái thối, đất đọng nước hoặc dụng cụ canh tác không vệ sinh là nguồn lây lan chính, khiến bệnh khó kiểm soát nếu không dọn sạch kịp thời.

III. Triệu chứng của bệnh thối trái mít

1. Dấu hiệu trên cây

• Trái non xuất hiện đốm nâu đen, mềm, ướt, sau đó phủ lớp bào tử đen mỏng kèm khuẩn ty trắng, lan rộng làm trái thối nhũn, khô đen trên cây nhanh chóng.
• Hoa bị thối, rụng sớm, trái lớn có vết đen lớn, thối sâu vào múi, mất khả năng phát triển, làm cây suy yếu, ảnh hưởng năng suất đáng kể trong vụ mùa.

2. Thời điểm xuất hiện

• Bệnh bùng phát mạnh vào mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 11, khi độ ẩm cao, đặc biệt ở giai đoạn trái non (2-4 tuần sau đậu), dễ nhiễm nấm nhất hiện nay.
• Vườn thiếu thông thoáng, gần khu vực ẩm thấp hoặc có trái bệnh trước đó là nơi nấm phát triển nhanh, lan rộng trong thời gian ngắn nếu không can thiệp.

IV. Tác hại của bệnh thối trái mít

1. Ảnh hưởng đến cây

• Hoa và trái non thối rụng, cây mất khả năng nuôi trái, suy yếu dần, nếu nặng, cành khô, lá rụng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe cây mít trong vườn.
• Trái lớn nhiễm bệnh thối nhũn, không sử dụng được, tạo điều kiện cho nấm khác xâm nhập, làm giảm năng suất và chất lượng trái trong suốt vụ mùa.

2. Thiệt hại kinh tế

• Năng suất giảm 40-70%, trái mất giá trị thương mại, tăng chi phí điều trị, làm giảm thu nhập và lợi nhuận dự kiến từ việc trồng mít của bà con nông dân.
• Bệnh lan rộng buộc phải bỏ trái hoặc nhổ cây nhiễm, gây mất vốn đầu tư ban đầu, ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất dài hạn và sinh kế trồng trọt.

V. Biện pháp phòng trừ bệnh thối trái mít

1. Phòng ngừa bệnh

• Tỉa cành, tạo tán thoáng, trồng cây cách nhau 5-6 m (250-300 cây/ha), chọn đất thoát nước tốt, dọn sạch cỏ dại để giảm độ ẩm trong vườn hiệu quả hơn.
• Kiểm tra vườn định kỳ, bón phân NPK cân đối, bổ sung phân hữu cơ 10-15 kg/gốc/năm để tăng sức đề kháng, hạn chế nấm phát triển trong mùa mưa kéo dài.

2. Trị bệnh

• Thu gom trái, hoa nhiễm bệnh, tiêu hủy bằng cách đốt hoặc chôn sâu, phun thuốc Mancozeb, Metalaxyl (0,2-0,3%) 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày khi bệnh nặng.
• Xử lý đất bằng vôi bột 1-2 kg/gốc, rửa vườn bằng dung dịch đồng sunfat (500 ml/400 lít nước) sau mưa lớn để diệt nấm, bảo vệ trái khỏe trong vườn.

VI. Lưu ý khi phòng trừ bệnh thối trái mít

• Thăm vườn hàng tuần, đặc biệt sau mưa lớn, để phát hiện sớm trái thối, xử lý ngay, tránh để nấm lan rộng ra các cây khỏe trong vườn mít nhanh chóng.
• Ghi chép thời điểm bệnh xuất hiện, điều chỉnh phun thuốc, chăm sóc đúng kỹ thuật, giúp cây phục hồi nhanh, giảm nguy cơ tái nhiễm trong các vụ sau hiệu quả hơn.

Cùng N2 Agro đọc thêm: Bệnh thối trái mít tại đây!

Những câu hỏi thường gặp

Làm thế nào để phát hiện sớm bệnh thối trái mít trước khi lan rộng?
Quan sát trái non thường xuyên, chú ý các đốm nâu mềm hoặc nhựa rỉ bất thường, xử lý ngay để ngăn nấm lây lan.

Thói quen canh tác nào khiến bệnh thối trái dễ tấn công cây mít?
Để đất úng nước lâu, không tỉa cành thường xuyên hoặc bón phân thiếu khoa học làm cây yếu, dễ nhiễm nấm hơn.

Có nên kết hợp nhiều biện pháp để kiểm soát bệnh thối trái mít không?
Có, phối hợp vệ sinh vườn, dùng thuốc trừ nấm và cải thiện thoát nước giúp tăng hiệu quả phòng trừ, bảo vệ năng suất tốt hơn.

Kết luận

Bệnh thối trái mít là mối nguy lớn đối với năng suất và chất lượng, nhưng bà con có thể kiểm soát hiệu quả nếu nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng trừ đúng kỹ thuật trong quá trình canh tác. Việc phòng ngừa kết hợp xử lý kịp thời không chỉ bảo vệ cây mà còn đảm bảo trái mít đạt tiêu chuẩn, duy trì giá trị kinh tế ổn định từ vườn cây lâu dài. Điều này đòi hỏi sự kiên trì và chú trọng từ khâu quản lý đến điều trị bệnh. Cùng đọc thêm nhiều bài viết tại website N2 Agro