Sầu riêng là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, được nhiều nhà vườn quan tâm đầu tư nhờ vào tiềm năng xuất khẩu lớn. Tuy nhiên, để cây sầu riêng sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng trái tốt, người trồng cần áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất trồng, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh. Trong bài viết này, cùng N2 Agro tìm hiểu chi tiết cách trồng sầu riêng đạt hiệu quả cao, giúp bà con tối ưu sản xuất và nâng cao thu nhập.
I. Chọn giống sầu riêng phù hợp
Chọn giống sầu riêng là bước quan trọng quyết định đến năng suất, chất lượng trái và khả năng chống chịu sâu bệnh của cây. Việc lựa chọn giống đúng không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn đảm bảo lợi nhuận cao cho người trồng.
1. Đặc điểm cần chú ý khi chọn giống sầu riêng
– Năng suất và chất lượng trái: Chọn giống có tỷ lệ thịt quả cao, hạt lép nhiều, cơm dày, vị ngon, thơm béo.
– Khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu và đất trồng: Mỗi giống sầu riêng có yêu cầu sinh thái khác nhau, do đó cần chọn giống phù hợp với vùng trồng.
– Thời gian thu hoạch: Một số giống sầu riêng có thời gian sinh trưởng ngắn hơn, giúp nhà vườn thu hoạch sớm và tăng số vụ trồng.
– Sức đề kháng với sâu bệnh: Một số giống có khả năng chống chịu tốt với bệnh nấm Phytophthora, sâu đục thân, rầy chổng cánh… giúp giảm chi phí phòng trừ bệnh.
2. Các giống sầu riêng phổ biến tại Việt Nam
Hiện nay, có nhiều giống sầu riêng được trồng tại Việt Nam, mỗi giống có những đặc điểm riêng biệt về năng suất, chất lượng và khả năng sinh trưởng.
2.1. Sầu riêng Monthong (Thái Lan)
- Đặc điểm: Trái to, trung bình 3 – 5 kg/quả., cơm vàng, dày, hạt lép nhiều, vị ngọt đậm, béo nhẹ. Ít xơ, độ bùi cao, mùi không quá nồng như một số giống khác.
- Ưu điểm:
- Thời gian bảo quản lâu, dễ vận chuyển.
- Năng suất cao, ổn định.
- Trái có mẫu mã đẹp, phù hợp với thị trường trong nước và xuất khẩu.
- Nhược điểm: Khả năng kháng bệnh nấm Phytophthora kém, yêu cầu kỹ thuật trồng cao, cần chăm sóc tỉ mỉ.
2.2. Sầu riêng Ri6 (Việt Nam)
- Đặc điểm: Trái có trọng lượng trung bình 2 – 4 kg/quả. Cơm dày, màu vàng tươi, vị ngọt đậm và béo. Hạt lép nhiều, có độ dẻo và thơm hơn so với Monthong.
- Ưu điểm: Phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam, dễ trồng và ít bị sâu bệnh hơn Monthong. Chất lượng cơm ngon, phù hợp với khẩu vị người Việt.
- Nhược điểm:
- Thời gian bảo quản ngắn hơn so với Monthong.
- Trái có gai cứng, khó bảo quản khi vận chuyển xa.
2.3. Sầu riêng Dona
- Đặc điểm: Trái to, 3 – 6 kg/quả, hình bầu dục, cơm vàng tươi, mịn, vị ngọt nhẹ, béo thơm. Hạt lép nhiều, độ dẻo vừa phải.
- Ưu điểm: Cây phát triển nhanh, dễ trồng. Năng suất cao, có thể đạt 15 – 20 tấn/ha khi trồng đúng kỹ thuật. Chống chịu tốt với điều kiện bất lợi và sâu bệnh.
- Nhược điểm:
- Vị không đậm đà bằng Ri6 hoặc Monthong.
- Không phù hợp với thị trường cao cấp do mùi nhẹ hơn các giống khác.
Xem thêm: Sầu riêng Dona tại đây
2.4. Sầu riêng Musang King (Malaysia)
- Đặc điểm: Trái có kích thước trung bình 2 – 3 kg/quả, cơm vàng sậm, vị béo đậm, có hậu vị đắng nhẹ. Hạt lép gần như 100%.
- Ưu điểm: Giá trị kinh tế rất cao, thị trường ưa chuộng. Chất lượng cơm sánh mịn, ít xơ, thơm nồng.
- Nhược điểm:
- Khả năng sinh trưởng chậm hơn so với Ri6 và Monthong.
- Yêu cầu kỹ thuật trồng cao, cần kiểm soát chặt chẽ dinh dưỡng và môi trường.
- Ít phù hợp với khí hậu Việt Nam hơn so với các giống trong nước.
3. Tiêu chí chọn cây giống chất lượng
Sau khi quyết định giống sầu riêng phù hợp, việc chọn cây giống khỏe mạnh là rất quan trọng để đảm bảo cây phát triển tốt, hạn chế rủi ro sâu bệnh trong giai đoạn đầu.
3.1. Chọn cây ghép thay vì cây ươm hạt
- Cây ghép: Sinh trưởng nhanh, giữ nguyên đặc tính giống mẹ, cho trái sớm hơn (sau 3 – 5 năm trồng).
- Cây ươm hạt: Thời gian sinh trưởng dài hơn (7 – 10 năm mới cho trái), cây không đồng nhất về chất lượng.
3.2. Tiêu chuẩn cây giống khỏe mạnh
- Chiều cao cây giống: 50 – 80 cm, có ít nhất 3 – 4 cặp lá khỏe mạnh.
- Bộ rễ phát triển tốt: Không bị khô, không có dấu hiệu úng nước hay hư hỏng.
- Thân cây thẳng, không bị cong vẹo, không có vết sâu bệnh.
- Lá xanh đậm, không bị xoăn, không có dấu hiệu của nấm bệnh hoặc rầy.
3.3. Nguồn cung cấp giống uy tín
- Nên mua giống từ vườn ươm uy tín, có chứng nhận nguồn gốc để đảm bảo chất lượng.
- Kiểm tra kỹ trước khi mua để tránh chọn phải cây nhiễm bệnh hoặc bị còi cọc.
4. Xử lý cây giống trước khi trồng
– Cắt tỉa rễ bị tổn thương trước khi trồng để kích thích cây ra rễ mới.
– Ngâm rễ vào dung dịch kích rễ hoặc nấm đối kháng Trichoderma để giúp rễ phát triển mạnh, hạn chế bệnh hại.
– Để cây giống nơi râm mát khoảng 3 – 5 ngày trước khi đưa ra trồng để giúp cây thích nghi với môi trường mới.
II. Chuẩn bị đất trồng và kỹ thuật trồng
1. Yêu cầu về đất trồng
- Sầu riêng thích hợp với đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, độ pH từ 5.5 – 6.5.
- Đất có tầng canh tác sâu trên 1m, không bị nhiễm phèn, mặn.
- Các loại đất thích hợp: Đất đỏ bazan, đất phù sa ven sông, đất thịt pha cát.
2. Thiết kế vườn và khoảng cách trồng
- Trồng theo hàng cách hàng 6 – 8m, cây cách cây 6 – 7m để đảm bảo cây có không gian phát triển tán.
- Ở vùng đất thấp, cần làm mô cao từ 50 – 80 cm để tránh úng rễ.
3. Kỹ thuật đào hố và bón lót
- Hố trồng có kích thước 80x80x80 cm, đào trước 1 tháng để phơi đất.
- Bón lót:
- 20 – 30 kg phân chuồng hoai mục
- 1 – 2 kg vôi bột (khử trùng đất)
- 1 – 2 kg phân lân giúp kích thích rễ phát triển.
4. Cách trồng cây giống
- Xé bỏ túi bầu nhựa, đặt cây vào hố trồng, lấp đất ngang mặt bầu.
- Nén đất nhẹ, cắm cọc cố định cây để tránh gió lay gốc.
- Phủ rơm rạ hoặc cỏ khô quanh gốc giữ ẩm.
- Tưới nước ngay sau khi trồng để cây nhanh bén rễ.
III. Chăm sóc cây sầu riêng sau khi trồng
1. Chế độ tưới nước
- Giai đoạn cây con (0 – 1 năm): Tưới 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát để giữ ẩm.
- Giai đoạn cây phát triển (1 – 3 năm): Tưới 3 – 4 lần/tuần, tránh tưới quá nhiều gây úng rễ.
- Giai đoạn ra hoa và nuôi trái: Cần điều chỉnh tưới hợp lý, hạn chế tưới nhiều khi cây phân hóa mầm hoa.
2. Cách bón phân cho sầu riêng
Giai đoạn 1: Cây dưới 1 năm tuổi
- Bón phân NPK 16-16-8 pha loãng, mỗi tháng 1 lần.
- Kết hợp phân hữu cơ và vi sinh giúp cây phát triển bền vững.
Giai đoạn 2: Cây từ 1 – 3 năm tuổi
- Bón NPK 20-20-15 mỗi 2 tháng/lần.
- Bổ sung vi lượng (Bo, Zn, Mg) để cây phát triển cân đối.
Giai đoạn 3: Cây trưởng thành (bắt đầu ra trái)
- Bón phân theo tỷ lệ 2:1:2 (Đạm – Lân – Kali) để tăng năng suất.
- Trước khi cây ra hoa bón nhiều kali để giúp trái phát triển tốt.
IV. Cắt tỉa cành và tạo tán
– Sau 6 tháng trồng: Bấm ngọn để cây phát triển cành cấp 1.
– Giữ lại 3 – 4 cành cấp 1 khỏe mạnh, tán phát triển đều.
– Loại bỏ cành yếu, cành mọc dày để giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
V. Phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng
1. Sâu bệnh phổ biến trên sầu riêng
- Sâu đục thân, sâu đục quả: Gây hại trên thân và trái, làm giảm năng suất.
- Bệnh nấm Phytophthora: Gây thối rễ, thối thân, lan nhanh trong mùa mưa.
- Rệp sáp, nhện đỏ: Hút nhựa cây, làm lá bị xoăn và suy yếu.
2. Biện pháp phòng trừ
- Kiểm tra vườn thường xuyên, phát hiện bệnh sớm.
- Dùng chế phẩm sinh học như Trichoderma để hạn chế nấm bệnh.
- Nếu bệnh nặng, sử dụng thuốc BVTV theo hướng dẫn an toàn.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Sầu riêng trồng bao lâu thì cho trái?
Khoảng 3 – 5 năm sau khi trồng, tùy theo điều kiện chăm sóc.
2. Trồng sầu riêng cần tưới nước bao nhiêu lần/tuần?
Cây con: 2 lần/ngày, cây trưởng thành: 3 – 4 lần/tuần, hạn chế tưới nhiều khi cây ra hoa.
3. Khi nào nên bón phân cho sầu riêng?
Bón phân 1 tháng sau trồng, duy trì định kỳ 2 tháng/lần cho cây khỏe mạnh.
Kết luận
Trồng sầu riêng đạt hiệu quả cao đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu chọn giống, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh. Người trồng cần áp dụng đúng kỹ thuật, theo dõi tình trạng cây thường xuyên để điều chỉnh kịp thời. Nếu được chăm sóc tốt, cây sầu riêng không chỉ cho năng suất cao mà còn đem lại giá trị kinh tế lớn, giúp nâng cao thu nhập bền vững.
