Chăm sóc cây dưa hấu đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, cho quả to, ngọt và đạt năng suất cao. Để đạt được vụ mùa dưa hấu thành công, người trồng cần áp dụng các kỹ thuật chăm sóc phù hợp từ khâu chọn giống, làm đất, tưới nước, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh. Bài viết dưới đây, N2 Agro sẽ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc cây dưa hấu hiệu quả, giúp bà con nông dân tối ưu hóa năng suất và chất lượng quả.
I. Điều kiện sinh trưởng của cây dưa hấu
Để cây dưa hấu phát triển tốt, cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Nhiệt độ: 25 – 35°C là lý tưởng, cây chịu nóng tốt nhưng không chịu được lạnh dưới 15°C.
- Ánh sáng: Cần ánh nắng trực tiếp từ 6 – 8 giờ mỗi ngày để cây quang hợp hiệu quả.
- Độ ẩm: 60 – 80% trong giai đoạn sinh trưởng, giảm xuống 50 – 60% khi đậu quả để tránh bệnh.
- Đất trồng: Đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, pH từ 5.5 – 6.8.
Xem thêm: Nhu cầu dinh dưỡng của cây dưa hấu. Tại đây.
II. Kỹ thuật chăm sóc cây dưa hấu
1. Chọn giống và gieo trồng
- Giống dưa hấu:
- Phổ biến: Dưa hấu hột (ruột đỏ), dưa hấu không hột, dưa hấu vàng.
- Tiêu chuẩn: Chọn hạt giống từ cơ sở uy tín, tỷ lệ nảy mầm trên 90%, không sâu bệnh.
- Xử lý hạt: Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi : 3 lạnh, khoảng 40 – 50°C) 4 – 6 giờ, ủ trong khăn ẩm 24 – 36 giờ đến khi nứt nanh.
- Thời vụ:
- Vụ xuân hè: Tháng 2 – 4.
- Vụ hè thu: Tháng 6 – 8.
- Vụ đông: Tháng 10 – 12 (vùng khí hậu ấm).
- Mật độ trồng: Hàng cách hàng 1,5 – 2m, cây cách cây 50 – 60 cm.
2. Chuẩn bị đất
- Làm đất:
- Cày xới kỹ, nhặt sạch cỏ dại và tàn dư vụ trước.
- Lên luống cao 20 – 30 cm, rộng 1,2 – 1,5m, phủ màng nilon để giữ ẩm và hạn chế cỏ.
- Bón lót:
- 10 – 15 tấn phân chuồng hoai mục/ha.
- 500 kg lân + 200 kg kali/ha, trộn đều với đất trước khi trồng 7 – 10 ngày.
3. Tưới nước
- Giai đoạn cây con (0 – 20 ngày): Tưới nhẹ 1 – 2 lần/ngày để giữ ẩm, giúp cây bén rễ.
- Giai đoạn phát triển thân lá: Tưới 2 – 3 ngày/lần, tăng lượng nước vào mùa khô.
- Giai đoạn ra hoa, đậu quả: Duy trì độ ẩm vừa phải, tránh tưới quá nhiều gây thối rễ.
- Phương pháp: Ưu tiên tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước và kiểm soát độ ẩm.
4. Bón phân
- Bón lót: Như đã nêu ở phần chuẩn bị đất.
- Bón thúc:
- Lần 1 (15 – 20 ngày sau trồng): 100 kg đạm + 50 kg kali/ha, rải cách gốc 15 – 20 cm.
- Lần 2 (giai đoạn ra hoa): 100 kg đạm + 100 kg kali/ha, bổ sung phân bón lá chứa bo, kẽm.
- Lần 3 (giai đoạn quả phát triển): 50 kg đạm + 150 kg kali/ha để quả to, ngọt.
- Lưu ý: Tránh bón thừa đạm gây lốp cây, giảm tỷ lệ đậu quả.
5. Tạo giàn và tỉa nhánh
- Tạo giàn:
- Dưa hấu có thể để bò tự nhiên trên đất (phủ rơm để tránh thối quả) hoặc làm giàn (cao 1 – 1,5m) để tiết kiệm diện tích và giảm sâu bệnh.
- Tỉa nhánh:
- Khi cây có 4 – 5 lá thật, bấm ngọn để cây phát triển nhánh bên.
- Loại bỏ nhánh yếu, giữ 2 – 3 nhánh chính khỏe mạnh để nuôi quả.
- Thụ phấn bổ sung: Thụ phấn thủ công vào sáng sớm (6 – 8h) nếu tỷ lệ đậu quả thấp.
III. Phòng trừ sâu bệnh cho cây dưa hấu
1. Sâu bệnh thường gặp
- Rầy mềm: Hút nhựa lá, làm cây còi cọc. Dùng Thiamethoxam (Actara) để xử lý.
- Sâu đục quả: Đục vào quả non, gây thối. Bao quả bằng túi nilon hoặc dùng bẫy sinh học.
- Bệnh sương mai: Lá có đốm vàng, mốc trắng. Phun Chlorothalonil hoặc Azoxystrobin.
- Bệnh thối rễ: Do nấm, gây héo cây. Xử lý đất bằng Trichoderma trước khi trồng.
2. Biện pháp phòng trừ
- Phòng ngừa:
- Vệ sinh ruộng, luân canh với cây họ đậu hoặc lúa.
- Bón phân cân đối, tránh thừa ẩm.
- Điều trị: Phun thuốc theo hướng dẫn, ưu tiên sinh học để an toàn thực phẩm.
IV. Thu hoạch và bảo quản
– Thời gian thu hoạch: 60 – 80 ngày sau trồng, tùy giống. Quả chín khi vỏ chuyển màu đậm, cuống khô, gõ vào nghe âm trầm.
– Cách thu hoạch: Dùng dao sắc cắt cuống dài 3 – 5 cm, tránh làm trầy quả.
– Bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ 20 – 25°C. Thời gian bảo quản: 20 – 30 ngày.
V. Lưu ý khi chăm sóc cây dưa hấu
– Kiểm tra thường xuyên: Quan sát cây để phát hiện sớm sâu bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng.
– Không tưới vào buổi trưa: Tránh làm cây bị sốc nhiệt, ảnh hưởng đến sự phát triển.
– Giữ quả sạch: Đặt quả trên lớp rơm hoặc tấm lót để tránh thối do tiếp xúc đất ẩm.
– Hạn chế hóa chất: Sử dụng thuốc trừ sâu, bệnh đúng liều lượng, ngừng trước thu hoạch 7 – 10 ngày.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Tại sao dưa hấu ra hoa nhưng không đậu quả?
Có thể do thiếu thụ phấn, thời tiết quá nóng/ẩm hoặc thiếu kali. Thụ phấn thủ công và bón bổ sung kali sẽ cải thiện.
2. Dưa hấu trồng bao lâu thì cho thu hoạch?
Tùy giống, thường từ 60 – 80 ngày sau khi gieo trồng.
3. Có thể trồng dưa hấu trong chậu không?
Có, nhưng cần chậu lớn (đường kính 50 – 60 cm), đất tơi xốp và chăm sóc kỹ lưỡng.
Kết luận
Chăm sóc cây dưa hấu đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn đảm bảo quả to, ngọt và đạt tiêu chuẩn thị trường. Từ việc chọn giống, tưới nước, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh, mỗi bước đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Hy vọng bài viết này sẽ là hướng dẫn hữu ích để bà con nông dân đạt được vụ mùa dưa hấu năng suất cao và hiệu quả kinh tế tối ưu.
