Chăm sóc cây mít đúng kỹ thuật sau khi trồng là yếu tố quyết định để đảm bảo cây sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất và chất lượng quả cao, mang lại hiệu quả kinh tế tối ưu. Việc áp dụng các biện pháp làm cỏ, tỉa cành, bón phân và phòng trừ sâu bệnh khoa học giúp cây mít phát triển bền vững, giảm thiểu thiệt hại. Cùng cập nhật thêm nhiều kiến thức nông nghiệp tại N2 Agro
I. Thông tin chung về chăm sóc cây mít
- Mục tiêu: Đảm bảo cây mít phát triển khỏe mạnh, tăng khả năng ra hoa, đậu quả, nâng cao chất lượng và năng suất quả.
- Yêu cầu kỹ thuật: Kết hợp làm cỏ, tạo tán, bón phân hợp lý và phòng trừ sâu bệnh hiệu quả.
- Thời điểm quan trọng: Giai đoạn cây con, cây mang trái và sau thu hoạch cần được chăm sóc kỹ lưỡng để duy trì sức khỏe cây.
Chăm sóc cây mít đòi hỏi sự tỉ mỉ, khoa học để cây phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh và đạt năng suất tối ưu. Hiểu rõ các kỹ thuật chăm sóc giúp bà con giảm chi phí, công sức và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.
II. Làm cỏ và tỉa cành, tạo tán
1. Làm cỏ
- Kỹ thuật:
- Nhổ cỏ thủ công quanh gốc cây để tránh tổn thương rễ mọc nổi, đặc biệt trong giai đoạn cây mang trái.
- Không cuốc sát gốc, tránh làm đứt rễ, gây suy yếu cây hoặc tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập.
- Vệ sinh cỏ dại thường xuyên, giữ vườn thông thoáng, giảm nơi trú ẩn của côn trùng và mầm bệnh.
- Thời điểm: Làm cỏ định kỳ 1-2 tháng/lần, tập trung vào mùa mưa khi cỏ phát triển mạnh.
2. Tỉa cành và tạo tán
- Kỹ thuật:
- Bắt đầu tỉa cành khi cây cao trên 1 m, loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh, cành già không ra quả và cành sát mặt đất.
- Tạo tán thông thoáng, đảm bảo ánh sáng và không khí lưu thông, giúp giảm sâu bệnh và tăng khả năng đậu quả.
- Cây ở giai đoạn phát triển: Tỉa cành 2-3 lần/năm. Cây ở giai đoạn kinh doanh: Tỉa 1 lần/năm sau thu hoạch.
- Lợi ích: Tạo tán giúp cây khỏe mạnh, tăng năng suất, cải thiện chất lượng quả và giảm nguy cơ sâu bệnh.
Làm cỏ và tỉa cành đúng cách giúp cây mít phát triển cân đối, hạn chế sâu bệnh và tối ưu hóa năng suất. Nếu bỏ qua các bước này, cây dễ bị còi cọc, năng suất thấp, làm tăng chi phí xử lý về sau.
III. Phòng trừ sâu bệnh hại cây mít
1. Ruồi đục trái và bệnh thối trái
- Đặc điểm:
- Ruồi đục trái (Bactrocera dorsalis) hoạt động mạnh trong mùa mưa, chích vào vỏ quả non và quả chín để đẻ trứng.
- Ấu trùng ăn thịt quả, gây thối nhũn, làm quả rụng, mất giá trị thương mại.
- Dấu hiệu: Vỏ quả có đốm nâu, nhựa đục chảy ra, quả mềm và thối.
- Biện pháp phòng trừ:
- Bao trái bằng túi nilon chuyên dụng hoặc túi vải ngay sau khi đậu quả để ngăn ruồi chích.
- Đặt bẫy pheromone hoặc bẫy protein (10-15 bẫy/ha) để tiêu diệt ruồi trưởng thành.
- Phun thuốc chứa hoạt chất Spinosad hoặc Cyromazine (0,2%) khi phát hiện ruồi, lặp lại 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày.
- Thu gom và tiêu hủy (đốt hoặc chôn sâu) quả bị nhiễm để ngăn lây lan.
2. Sâu đục thân, cành
- Đặc điểm:
- Sâu xén tóc đuôi xám tấn công quanh năm, đặc biệt từ tháng 4 đến đầu tháng 6, đẻ trứng trên thân và cành, ấu trùng đục vào trong gây hại.
- Dấu hiệu: Lỗ nhỏ trên thân/cành, mùn gỗ đẩy ra, dẫn đến cành gãy, cây chết.
- Biện pháp phòng trừ:
- Kiểm tra vườn thường xuyên, đặc biệt vào mùa xuân và đầu hè, để phát hiện sớm lỗ đục và mùn gỗ.
- Sử dụng dây thép nhỏ hoặc tiêm thuốc chứa hoạt chất Imidacloprid (0,1%) vào lỗ đục để tiêu diệt sâu.
- Phun thuốc chứa Cypermethrin (0,2%) lên thân và cành để ngăn sâu trưởng thành đẻ trứng.
- Cắt bỏ và tiêu hủy cành bị nhiễm nặng, vệ sinh dụng cụ để tránh lây lan.
3. Bệnh thối gốc chảy nhựa
- Đặc điểm:
- Bệnh do nấm gây ra, thường xuất hiện trong mùa mưa hoặc vườn ngập úng, ẩm ướt.
- Dấu hiệu: Vết loét ở gốc cây, nhựa rỉ ra, vỏ thối, lá vàng, rụng, cây có thể chết.
- Biện pháp phòng trừ:
- Tạo hệ thống thoát nước tốt, tránh ngập úng, giữ độ ẩm vườn dưới 80%.
- Bón vôi bột (150 kg/1000 m²) quanh gốc để khử nấm và cải thiện đất.
- Phun thuốc chứa hoạt chất Metalaxyl hoặc Fosetyl-aluminium (0,2%) khi phát hiện dấu hiệu bệnh, lặp lại 2-3 lần, cách nhau 10 ngày.
- Cạo sạch vết loét, bôi thuốc trừ nấm (như Copper oxychloride) lên vùng bị bệnh.
Phòng trừ sâu bệnh kịp thời giúp bảo vệ cây mít khỏi thiệt hại, đảm bảo năng suất và chất lượng quả. Nếu không kiểm soát sớm, sâu bệnh dễ lây lan, gây tổn thất kinh tế lớn. Bà con cần theo dõi vườn thường xuyên và xử lý đúng cách để duy trì sức khỏe cây.
IV. Bón phân đúng kỹ thuật
1. Lịch bón phân
- Đợt 1 (sau thu hoạch):
- Lượng: 5 kg phân hữu cơ Gamasol + 400 g NPK 30-14-6 + 200 g Maxima 15-15-15/cây.
- Mục đích: Phục hồi sức cây, chuẩn bị cho vụ mới.
- Đợt 2 (sau khi đậu quả):
- Lượng: 200 g NPK 30-14-6 + 200 g NPK 17-3-25 + 400 g Maxima 15-15-15/cây.
- Mục đích: Tăng sức khỏe cây, hỗ trợ phát triển quả non.
- Đợt 3 (giai đoạn nuôi quả):
- Lượng: 400 g NPK 17-3-25 + 600 g Maxima 15-15-15/cây.
- Mục đích: Tăng kích thước và chất lượng quả, đảm bảo năng suất.
2. Cách bón phân
- Xới rãnh nông (10-15 cm) xung quanh vùng tán cây theo đường kính, rắc phân đều, lấp đất và tưới ẩm.
- Tránh xới sâu để không làm đứt rễ, ngăn tuyến trùng và nấm bệnh xâm nhập.
- Tưới nước sau khi bón để phân tan đều, tăng hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng.
Bón phân đúng liều lượng và thời điểm giúp cây mít phát triển khỏe mạnh, cho quả to, chất lượng cao. Nếu bón sai cách, cây dễ thiếu dinh dưỡng hoặc bị dư thừa, gây suy yếu và giảm năng suất.
V. Lưu ý khi chăm sóc cây mít
- Kiểm tra vườn 2-3 ngày/lần, đặc biệt trong mùa mưa, để phát hiện sớm sâu bệnh và xử lý kịp thời.
- Sử dụng túi bao trái và bẫy sinh học để giảm thiểu sử dụng thuốc hóa học, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.
- Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt trong mùa mưa để tránh thối gốc và các bệnh nấm.
- Luân canh hoặc trồng xen cây xua đuổi côn trùng (như cúc vạn thọ) để giảm nguy cơ sâu bệnh.
Cùng N2 Agro đọc thêm: Kỹ thuật chăm sóc cây mít tại đây!
Những câu hỏi thường gặp
Làm thế nào để nhận biết và xử lý sớm bệnh thối gốc chảy nhựa trên cây mít?
Bệnh thối gốc chảy nhựa có dấu hiệu như vết loét ở gốc, nhựa rỉ ra, vỏ thối, lá vàng và rụng. Để xử lý sớm, kiểm tra vườn thường xuyên, đặc biệt trong mùa mưa. Cạo sạch vết loét, bôi thuốc trừ nấm (Copper oxychloride) lên vùng bệnh. Phun thuốc chứa Metalaxyl (0,2%), lặp lại 2-3 lần, cách nhau 10 ngày. Đảm bảo thoát nước tốt và bón vôi bột (150 kg/1000 m²) quanh gốc để khử nấm.
Có nên bón phân hữu cơ thay thế hoàn toàn phân hóa học cho cây mít không?
Phân hữu cơ (như Gamasol) rất tốt để cải thiện đất và cung cấp dinh dưỡng bền vững, nhưng không nên thay thế hoàn toàn phân hóa học (NPK, Maxima). Phân hữu cơ giúp tăng độ phì nhiêu, còn phân hóa học cung cấp dinh dưỡng nhanh, cần thiết ở các giai đoạn ra hoa, đậu quả. Kết hợp cả hai (ví dụ: 5 kg phân hữu cơ + 400 g NPK 30-14-6 sau thu hoạch) đảm bảo cây mít phát triển cân đối, đạt năng suất cao.
Tại sao cây mít tỉa cành thường xuyên nhưng vẫn ít đậu quả?
Cây mít ít đậu quả dù tỉa cành có thể do thiếu dinh dưỡng, thời tiết bất lợi (mưa nhiều, độ ẩm cao), hoặc sâu bệnh (như ruồi đục trái). Kiểm tra lịch bón phân, đảm bảo đủ liều lượng và đúng thời điểm (đặc biệt đợt 2 sau đậu quả). Quan sát dấu hiệu ruồi đục trái và bao trái sớm. Nếu thời tiết bất lợi, làm luống thoát nước và tăng thông thoáng tán cây để cải thiện khả năng đậu quả.
Kết luận
Chăm sóc cây mít đúng kỹ thuật là nền tảng để đạt năng suất và chất lượng quả cao, mang lại lợi nhuận tối ưu. Từ làm cỏ, tỉa cành, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh, mỗi bước đều góp phần giúp cây mít phát triển khỏe mạnh, bền vững. Quản lý vườn khoa học, kết hợp chăm sóc đúng cách và xử lý sâu bệnh kịp thời sẽ giúp bà con giảm thiểu thiệt hại, duy trì vụ mùa ổn định. Cùng đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn tại website N2 Agro
