Kỹ thuật ghép sầu riêng là một biện pháp nhân giống được nhiều người lựa chọn bởi mang lại giống cây trồng chất lượng cao và hiệu quả kinh tế vượt trội. Tuy nhiên, phương pháp này yêu cầu thao tác phức tạp, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chăm sóc kỹ lưỡng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quy trình ghép và các lưu ý cần thiết để đạt kết quả tốt nhất. Cùng cập nhật thêm kiến thức nông nghiệp tại N2 Agro
I. Chuẩn bị tiến hành kỹ thuật ghép sầu riêng
Chọn cây chủ/cây mẹ: Cây chủ cần khỏe mạnh, kháng bệnh tốt. Cây giống lấy từ cây mẹ chất lượng cao.
Đất trồng: Đất pha cát, đất đỏ, đất phù sa, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, pH từ 6 trở lên.
Công cụ ghép: Dao hoặc kéo chuyên dụng, băng keo, túi nilon.
II. Kỹ thuật ghép sầu riêng
1. Xử lý gốc ghép
Cắt bỏ các cành yếu trên gốc ghép, giữ lại 1-2 cành khỏe nhất, đường kính khoảng 1-2 cm để đảm bảo cây đủ sức nuôi mắt ghép. Thao tác cần thực hiện khi cây 6-8 tháng tuổi.
Dùng dao sắc khoét hình chữ nhật trên thân gốc ghép, cách mặt đất 25-30 cm, kích thước dài 2-3 cm, rộng 1-1,5 cm, loại bỏ vỏ để lộ lớp gỗ bên trong.
Lau sạch nhựa cây bằng khăn ẩm sau khi khoét, tránh để nhựa làm giảm khả năng tiếp xúc giữa gốc ghép và mắt ghép, đảm bảo vết cắt gọn gàng, không rách.
2. Xử lý mắt ghép
Chọn cành khỏe trên cây mẹ, đường kính 1-2 cm, không sâu bệnh, ưu tiên cành mọc hướng sáng, ở giữa tán để đảm bảo chất lượng di truyền tốt nhất.
Khoét mắt ghép hình chữ nhật, dài 2-2,5 cm, rộng 1-1,5 cm, cắt sâu vừa đủ để lấy lớp vỏ và một phần gỗ mỏng, giữ nguyên mắt chồi còn sống.
Thao tác cần nhanh chóng, đặt mắt ghép vào nước sạch hoặc bọc khăn ẩm ngay sau khi cắt để tránh khô, đảm bảo mắt ghép tươi khi gắn vào gốc ghép.
3. Thực hiện ghép
Đặt mắt ghép vào vết khoét trên gốc ghép sao cho các mép vỏ tiếp xúc khít nhau, dùng tay giữ nhẹ để cố định vị trí trước khi quấn băng keo chuyên dụng.
Quấn băng keo từ dưới lên trên, chặt nhưng không quá căng, phủ kín toàn bộ mối ghép để ngăn nước, bụi và nấm xâm nhập, đảm bảo độ ẩm cho mắt ghép phát triển.
Bọc thêm túi nilon nhỏ quanh mối ghép, buộc kín hai đầu, tạo môi trường ấm và ẩm giúp mắt ghép nhanh bén rễ, tháo túi sau 15-20 ngày nếu ghép thành công.
III. Ưu và nhược điểm của kỹ thuật ghép sầu riêng
1. Ưu điểm
Cây ghép phát triển nhanh, ra hoa và cho trái sớm (sau 3-4 năm), giữ được đặc tính tốt của cây mẹ như trái to, cơm dày, hương vị thơm ngon.
Khả năng thích nghi với điều kiện môi trường cao, đặc biệt ở vùng đất khô hạn hoặc pH không tối ưu, nhờ gốc ghép khỏe và kháng bệnh tốt.
Rút ngắn thời gian canh tác so với gieo hạt, mang lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với nhà vườn muốn sản xuất sầu riêng thương phẩm nhanh chóng
2. Nhược điểm
Kỹ thuật ghép đòi hỏi tay nghề cao, thao tác chuẩn xác, nếu cắt sai hoặc quấn không kín, mắt ghép dễ chết, làm lãng phí thời gian và công sức.
Mắt ghép dễ bị nấm hoặc vi khuẩn tấn công trong môi trường ẩm, đặc biệt nếu không chăm sóc kỹ, dẫn đến tỷ lệ ghép thành công giảm đáng kể.
Chi phí ban đầu cho công cụ, giống và chăm sóc lớn hơn so với trồng bằng hạt, yêu cầu đầu tư dài hạn để đạt hiệu quả tối ưu.
IV. Lưu ý khi chăm sóc cây
1. Bảo vệ mối ghép
Che chắn mối ghép bằng lưới hoặc tấm chắn nhỏ để tránh côn trùng, chim chóc phá hoại, đồng thời hạn chế bụi bẩn bám vào làm nhiễm trùng vết ghép.
Kiểm tra mối ghép 3-4 lần/tuần trong 2 tuần đầu, nếu phát hiện băng keo lỏng hoặc rách, quấn lại ngay để đảm bảo mắt ghép không bị hở ra ngoài.
Tránh va chạm mạnh vào cây sau ghép, đặc biệt trong 1 tháng đầu, vì mối ghép còn yếu, dễ bị bung nếu chịu lực tác động từ bên ngoài.
2. Chăm sóc cây sau ghép
Tưới nước đều đặn 2 ngày/lần, mỗi lần 1-2 lít/cây, dùng nước sạch không nhiễm mặn, ưu tiên tưới vào sáng sớm để cây hấp thụ tốt dinh dưỡng.
Bón phân NPK (tỷ lệ 15-15-15) liều nhẹ, khoảng 50-100 g/cây sau 1 tháng ghép, rải cách gốc 20 cm để kích thích rễ phát triển mà không gây cháy rễ.
Sau 20-25 ngày, tháo băng keo kiểm tra, nếu mắt ghép xanh và mọc chồi mới, chuyển cây vào bầu đất, trồng cố định sau 4-5 tháng khi cây đủ khỏe.
Cùng N2 Agro đọc thêm: Kỹ thuật cấy ghép sầu riêng tại đây!
Những câu hỏi thường gặp
Có thể ghép sầu riêng vào gốc cây khác ngoài sầu riêng không?
Có, trong một số trường hợp, sầu riêng có thể được ghép trên gốc cây cùng họ như măng cụt hoặc chôm chôm để tăng khả năng kháng sâu bệnh hoặc thích nghi với đất kém màu mỡ, nhưng cần thử nghiệm và theo dõi kỹ vì tỷ lệ thành công thường thấp hơn.
Thời điểm nào trong năm là tốt nhất để thực hiện ghép sầu riêng?
Thời điểm lý tưởng là đầu mùa mưa (tháng 5-6) khi độ ẩm cao và cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, giúp mắt ghép dễ bén rễ và phát triển nhanh hơn so với mùa khô.
Làm sao để biết cây ghép sầu riêng đã thành công mà không cần tháo băng keo sớm?
Quan sát phần chồi gần mối ghép, nếu thấy có màu xanh tươi hoặc xuất hiện dấu hiệu nhú mầm qua kẽ băng keo sau 15-20 ngày, đó là dấu hiệu cho thấy mắt ghép đã sống và phát triển tốt.
Kết luận
Kỹ thuật ghép sầu riêng tuy phức tạp và đòi hỏi sự cẩn thận, nhưng mang lại hiệu quả vượt trội trong việc nhân giống cây chất lượng cao. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, thực hiện đúng quy trình và chăm sóc hợp lý sẽ giúp bà con đạt được thành công, đảm bảo năng suất và lợi ích kinh tế lâu dài. Cùng đọc thêm nhiều bai fvieets hấp dẫn tại website N2 Agro
