Bí đỏ là một loại cây trồng phổ biến, có giá trị dinh dưỡng cao và mang lại lợi nhuận tốt cho người nông dân. Đây là loại cây dễ trồng, phù hợp với nhiều điều kiện khí hậu và đất đai khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao và chất lượng quả tốt, người trồng cần áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, làm đất, chăm sóc đến thu hoạch. Bài viết dưới đây, N2 Agro sẽ hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật trồng bí đỏ hiệu quả.
I. Điều kiện sinh trưởng của bí đỏ
Bí đỏ có thể phát triển tốt nếu đáp ứng các điều kiện sinh trưởng sau:
- Nhiệt độ thích hợp: 18 – 28°C, thích hợp với khí hậu nhiệt đới và ôn đới.
- Ánh sáng: Cần nhiều ánh sáng, tối thiểu 6 – 8 giờ nắng mỗi ngày.
- Độ ẩm: 60 – 70%, không chịu được ngập úng kéo dài.
- Đất trồng: Tơi xốp, giàu dinh dưỡng, pH từ 6.0 – 6.8, thoát nước tốt.
Xem thêm: Đặc điểm của cây bí đỏ. Tại đây
II. Kỹ thuật trồng bí đỏ
1. Chọn giống và nhân giống
- Giống bí đỏ phổ biến: Bí đỏ tròn, bí hồ lô, bí đỏ Nhật, bí đỏ mật, bí đỏ lai F1.
- Tiêu chuẩn giống: Chọn hạt giống có tỷ lệ nảy mầm cao, cây giống khỏe mạnh, không sâu bệnh.
- Phương pháp nhân giống: Gieo hạt trực tiếp hoặc ươm cây con trước khi trồng.
2. Chuẩn bị đất và điều kiện trồng
- Vị trí trồng: Chọn nơi có ánh nắng đầy đủ, tránh nơi bị che bóng.
- Làm đất:
- Đất cần cày xới kỹ, lên luống cao 20 – 30 cm để tránh úng nước.
- Bón lót phân hữu cơ hoai mục (10 – 15 tấn/ha) và vôi bột (500 kg/ha) để cải tạo đất.
- Mật độ trồng: Hàng cách hàng 1,5 – 2m, cây cách cây 60 – 80 cm.
3. Gieo trồng
- Thời vụ trồng:
- Vụ xuân: Tháng 1 – 3.
- Vụ hè thu: Tháng 5 – 7.
- Vụ đông: Tháng 9 – 10.
- Cách gieo hạt: Gieo trực tiếp 2 – 3 hạt/hố, phủ lớp đất mỏng 1 – 2 cm. Nếu ươm cây con, khi cây có 2 – 3 lá thật thì đem trồng.
4. Chăm sóc cây bí đỏ
- Tưới nước: Giai đoạn nảy mầm và cây con thì tưới nước giữ ẩm hàng ngày. Khi cây đã phát triển: Tưới 2 – 3 ngày/lần, tăng cường vào thời điểm ra hoa, đậu quả.
- Bón phân:
- Bón lót: 10 – 15 tấn phân chuồng hoai mục, 500 kg lân/ha.
- Bón thúc:
- Lần 1 (sau trồng 15 – 20 ngày): 100 kg đạm + 50 kg kali/ha.
- Lần 2 (giai đoạn ra hoa): 100 kg đạm + 100 kg kali/ha.
- Lần 3 (giai đoạn quả phát triển): 50 kg đạm + 100 kg kali/ha.
- Tỉa cành, tạo giàn: Khi cây có 4 – 5 lá thật, tiến hành bấm ngọn để cây phát triển nhánh bên. Trồng giàn cho bí leo hoặc để bò trên đất có phủ rơm, rạ để tránh thối quả.
- Thụ phấn bổ sung: Nếu điều kiện tự nhiên không thuận lợi, có thể thụ phấn thủ công vào sáng sớm.
IV. Phòng trừ sâu bệnh cho bí đỏ
1. Sâu bệnh thường gặp
- Sâu xanh ăn lá: Gây hại ở giai đoạn cây non, cần bắt sâu hoặc dùng thuốc sinh học Bacillus thuringiensis (BT).
- Bọ trĩ, rệp hại lá: Hút nhựa cây, làm cây còi cọc, có thể sử dụng dầu neem hoặc thuốc trừ sâu sinh học.
- Bệnh phấn trắng: Xuất hiện trên lá, gây giảm quang hợp, có thể phòng trừ bằng thuốc gốc đồng.
- Bệnh héo rũ do nấm Fusarium: Gây thối rễ, cần sử dụng nấm đối kháng Trichoderma để xử lý đất trước khi trồng.
2. Biện pháp phòng trừ
- Luân canh cây trồng để hạn chế mầm bệnh tồn tại trong đất.
- Trồng cây với mật độ hợp lý để vườn thông thoáng.
- Sử dụng chế phẩm sinh học để phòng ngừa sâu bệnh thay vì lạm dụng thuốc hóa học.
V. Thu hoạch và bảo quản bí đỏ
– Thời gian thu hoạch: Bí đỏ có thể thu hoạch sau 80 – 120 ngày tùy theo giống. Khi vỏ quả chuyển từ xanh sang cam vàng, cuống quả có dấu hiệu khô là lúc thu hoạch tốt nhất.
– Cách thu hoạch: Dùng dao sắc cắt quả, để lại cuống dài 3 – 5 cm giúp bảo quản lâu hơn. Tránh làm trầy xước vỏ quả, vì có thể làm giảm thời gian bảo quản.
– Bảo quản: Đặt bí đỏ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Nếu bảo quản tốt, bí đỏ có thể giữ được từ 2 – 3 tháng.
VI. Lưu ý khi trồng bí đỏ
Bí đỏ là một loại cây trồng có khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất cao và hạn chế sâu bệnh, người trồng cần lưu ý một số yếu tố quan trọng sau:
1. Luân canh cây trồng, tránh trồng liên tục nhiều vụ
- Hạn chế sâu bệnh: Trồng bí đỏ liên tục nhiều vụ trên cùng một diện tích có thể làm gia tăng sự xuất hiện của sâu bệnh hại do mầm bệnh tồn tại trong đất. Những loài sâu hại như bọ trĩ, rệp sáp, nấm gây héo rũ có thể phát triển mạnh và gây hại nghiêm trọng cho cây trồng.
- Cải thiện đất trồng: Luân canh với các loại cây khác như lúa nước, cây họ đậu (đậu xanh, đậu phộng) sẽ giúp cải tạo đất, bổ sung dinh dưỡng tự nhiên, hạn chế sự suy thoái đất và giúp cây bí đỏ phát triển tốt hơn trong những vụ tiếp theo.
2. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng theo từng giai đoạn phát triển của cây
- Giai đoạn cây con (0 – 20 ngày): Cây cần nhiều đạm để phát triển bộ lá và rễ. Lúc này, người trồng nên sử dụng phân hữu cơ hoai mục kết hợp với phân NPK tỷ lệ 2:1:1 để kích thích sự sinh trưởng của cây.
- Giai đoạn ra hoa và đậu quả: Đây là giai đoạn quan trọng quyết định năng suất và chất lượng quả. Cây cần nhiều kali và lân để tăng khả năng ra hoa, đậu quả và hạn chế rụng hoa sớm.
3. Kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện và xử lý sâu bệnh kịp thời
- Phòng bệnh từ đầu: Ngay từ khi làm đất, người trồng nên bón vôi bột hoặc sử dụng chế phẩm Trichoderma để tiêu diệt mầm bệnh trong đất. Ngoài ra, việc sử dụng màng phủ nông nghiệp cũng giúp hạn chế cỏ dại, sâu bệnh hại rễ.
- Phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh:
- Nếu thấy lá bị xoăn, bạc màu, có thể cây đang bị rệp hoặc bọ trĩ tấn công.
- Nếu cây có hiện tượng héo rũ vào ban ngày nhưng hồi phục vào buổi tối, có thể cây đã nhiễm nấm héo rũ.
4. Tưới nước đúng cách để tránh úng hoặc khô hạn
- Giai đoạn cây con: Tưới nước hàng ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát để giữ ẩm cho đất, giúp cây nhanh bén rễ.
- Giai đoạn ra hoa và đậu quả: Nên duy trì độ ẩm đất ở mức vừa phải, tránh tưới quá nhiều gây úng rễ. Nếu trời quá khô, có thể áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt để cung cấp nước ổn định cho cây.
- Giai đoạn quả chín: Giảm lượng nước tưới để tránh làm quả bị nứt hoặc ảnh hưởng đến chất lượng thu hoạch.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Bí đỏ có thể trồng trong chậu được không?
Có, nhưng cần chọn chậu có đường kính lớn (tối thiểu 40 – 50 cm) và cung cấp đủ dinh dưỡng, ánh sáng cho cây.
2. Tại sao bí đỏ ra hoa nhưng không đậu quả?
Nguyên nhân có thể do thiếu dinh dưỡng, thiếu thụ phấn hoặc thời tiết quá nóng/lạnh. Nên thụ phấn bổ sung bằng tay vào sáng sớm.
3. Bí đỏ có cần nhiều nước không?
Bí đỏ cần nước đều đặn, nhưng không chịu được ngập úng. Cần tưới hợp lý và thoát nước tốt để cây phát triển khỏe mạnh.
Kết luận
Bí đỏ là cây trồng dễ chăm sóc, cho năng suất cao nếu áp dụng đúng kỹ thuật. Việc chọn giống tốt, chuẩn bị đất kỹ lưỡng, bón phân hợp lý và phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh, cho quả to và chất lượng. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bà con có một vụ mùa bội thu.
