Sầu riêng là loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao tại Việt Nam, được mệnh danh là “vua của các loại trái cây” nhờ hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng vượt trội. Tuy nhiên, để nuôi trái sầu riêng đạt kích thước lớn, cơm dày, hạt lép và chất lượng tốt, người trồng cần áp dụng kỹ thuật chăm sóc đúng cách trong giai đoạn đậu và phát triển trái. Việc nuôi trái không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn quyết định giá bán trên thị trường. Bài viết này N2 Agro sẽ hướng dẫn chi tiết về đặc điểm trái sầu riêng, các bước chăm sóc và những bí quyết để nuôi trái sầu riêng đạt hiệu quả tối ưu.
I. Đặc điểm trái sầu riêng và yêu cầu nuôi trái
Sầu riêng (Durio zibethinus), thuộc họ Bông (Malvaceae), có trái hình bầu dục hoặc tròn, vỏ gai, nặng 2-5 kg, cơm vàng, thơm nồng. Trái phát triển từ hoa sau 90-120 ngày, tùy giống và điều kiện chăm sóc.
- Yêu cầu dinh dưỡng: Trái cần nhiều kali, lân, canxi và magiê để phát triển cơm dày, ngọt.
- Nước: Đủ ẩm nhưng không úng, đặc biệt trong 60 ngày đầu sau đậu trái.
- Ánh sáng: Tán cây thông thoáng, ánh sáng đầy đủ giúp trái lớn đều.
- Thời điểm nuôi trái: Sau khi hoa thụ phấn thành công (tháng 2-3 chính vụ hoặc tháng 9-10 nghịch vụ), trái cần chăm sóc kỹ từ giai đoạn non đến khi chín.
II. Các bước chăm sóc nuôi trái sầu riêng
Để nuôi trái sầu riêng đạt chất lượng cao, cần thực hiện các bước sau:
1. Hỗ trợ đậu trái
- Thụ phấn bổ sung:
- Sầu riêng thụ phấn tự nhiên nhờ dơi, ong, nhưng nếu ít côn trùng, dùng cọ mềm lấy phấn hoa đực bôi lên nhụy hoa cái vào ban đêm (20-22h).
- Phun Gibberellin (1 g/lít nước) hoặc Cytokinin (1-2 ml/lít nước) lên chùm hoa để tăng tỷ lệ đậu trái.
- Tỉa hoa: Loại bỏ hoa nhỏ, yếu, giữ lại 2-3 hoa khỏe/chùm để tập trung dinh dưỡng cho trái.
2. Bón phân nuôi trái
- Giai đoạn trái non (0-30 ngày sau đậu):
- Bón 0,5-1 kg NPK (10-20-20)/cây, rải cách gốc 1-2 m, tưới nước để phân tan.
- Phun phân bón lá chứa lân cao (10-30-10) 2 lần, cách nhau 7 ngày, giúp trái phát triển khỏe.
- Giai đoạn trái lớn (30-60 ngày):
- Bón 1-2 kg NPK (15-10-20)/cây + 0,5 kg kali clorua/cây để tăng cơm, giảm hạt.
- Phun phân bón lá chứa kali và canxi (0-10-30 + Ca) 2-3 lần, cách nhau 10 ngày.
- Giai đoạn trái chín (60-90 ngày):
- Bón 0,5 kg kali sunfat/cây để trái ngọt, cơm vàng đẹp.
- Kết hợp phân hữu cơ vi sinh (5-10 kg/cây) để duy trì sức cây.
3. Tưới nước đúng cách
- Lượng nước:
- Trái non: Tưới 20-30 lít/cây, 3-4 ngày/lần, giữ đất ẩm đều.
- Trái lớn: Tưới 40-50 lít/cây, 4-5 ngày/lần, tăng tần suất nếu khô hạn.
- Phương pháp: Tưới quanh gốc, tránh làm ướt trái để hạn chế nấm bệnh. Dùng hệ thống tưới nhỏ giọt nếu có điều kiện để tiết kiệm nước.
- Lưu ý: Ngừng tưới 7-10 ngày trước thu hoạch để tăng độ ngọt và bảo quản lâu.
4. Bảo vệ trái khỏi sâu bệnh
- Sâu đục trái:
- Triệu chứng: Trái có lỗ nhỏ, chảy nhựa, thối ruột.
- Phòng trừ: Bọc trái bằng túi nilon hoặc vải lưới khi trái dài 5-10 cm; phun Spinosad (1-2 ml/lít nước).
- Bệnh thối trái:
- Triệu chứng: Vỏ trái nâu đen, thối mềm, rụng sớm.
- Phòng trừ: Phun Copper Oxychloride (2-3 g/lít nước) hoặc Mancozeb (2 g/lít nước) khi trái 30-60 ngày tuổi.
- Rệp sáp:
- Triệu chứng: Trái có lớp trắng, chậm lớn.
- Phòng trừ: Phun dầu khoáng (5 ml/lít nước) hoặc Imidacloprid (1-2 ml/lít nước).
5. Tỉa trái và hỗ trợ phát triển
- Tỉa trái: Khi trái dài 5-10 cm, tỉa bỏ trái nhỏ, dị dạng, giữ lại 10-15 trái/cây (tùy sức cây) để tập trung dinh dưỡng.
- Chống gãy cành: Dùng dây hoặc cọc chống đỡ cành mang nhiều trái (trên 5-7 kg) để tránh gãy do gió hoặc trọng lượng.
- Che nắng: Nếu nắng gắt (trên 35°C), che lưới cho trái non (0-30 ngày) để tránh cháy vỏ.
III. Lợi ích của việc nuôi trái sầu riêng đúng cách
- Chất lượng cao: Trái to (3-5 kg), cơm dày, hạt lép, vị ngọt đậm, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
- Năng suất ổn định: Đạt 20-30 tấn/ha, tăng thu nhập đáng kể so với chăm sóc tự nhiên.
- Giảm rủi ro: Hạn chế rụng trái, sâu bệnh, đảm bảo tỷ lệ trái đạt chất lượng trên 80%.
- Tăng giá trị kinh tế: Trái đẹp, đồng đều có giá bán cao hơn 20-30% so với trái kém chăm sóc.
IV. Bí quyết nuôi trái sầu riêng hiệu quả
Chọn giống tốt: Giống Monthong, Ri6 cho trái to, cơm dày, dễ chăm sóc hơn giống địa phương.
Cân đối dinh dưỡng: Tăng kali và giảm đạm ở giai đoạn trái lớn để tránh mọc chồi non, tập trung nuôi trái.
Theo dõi thời tiết: Điều chỉnh tưới nước và che chắn theo mùa (mưa nhiều thì thoát nước, nắng gắt thì che lưới).
Kiểm tra định kỳ: Quan sát trái 7-10 ngày/lần để phát hiện sớm sâu bệnh, trái dị dạng và xử lý kịp thời.
V. Lưu ý khi nuôi trái sầu riêng
- Không bón phân quá mức: Dư đạm làm trái nhỏ, nhiều hạt; dư nước gây thối rễ, rụng trái.
- Thời điểm bón: Bón phân sau mưa hoặc tưới nước để phân tan đều, tránh cháy rễ.
- Bảo vệ cây mẹ: Sau thu hoạch, bón phân hữu cơ (20-30 kg/cây) và cắt tỉa để cây phục hồi, tránh kiệt sức.
- An toàn hóa chất: Sử dụng thuốc trừ sâu/bệnh đúng liều, cách ly 10-14 ngày trước thu hoạch để đảm bảo an toàn thực phẩm.
Xem thêm: Những lưu ý khi bắt đầu nuôi trái sầu riêng tại đây.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Làm sao biết sầu riêng thiếu dinh dưỡng khi nuôi trái?
Nếu trái nhỏ, cơm mỏng, vỏ nhạt màu, đó là dấu hiệu thiếu kali hoặc canxi.
2. Có cần bọc trái sầu riêng không?
Có, bọc trái giúp hạn chế sâu đục và bảo vệ vỏ trái khỏi cháy nắng, mưa lớn.
3. Trái sầu riêng rụng sớm là do đâu?
Có thể do thiếu nước, sâu bệnh hoặc cây yếu, cần kiểm tra gốc và điều chỉnh chăm sóc.
Kết luận
Nuôi trái sầu riêng đúng cách là bí quyết để đạt được vụ mùa năng suất cao, trái to, chất lượng tốt và giá trị kinh tế tối ưu. Từ hỗ trợ đậu trái, bón phân, tưới nước, bảo vệ sâu bệnh đến tỉa trái, mỗi bước đều đòi hỏi sự cẩn thận và hiểu biết về sinh lý cây. Người trồng cần áp dụng linh hoạt theo giống, thời tiết và điều kiện vườn để đạt hiệu quả cao nhất. Với sự kiên trì và kỹ thuật chăm sóc đúng đắn, bạn có thể biến vườn sầu riêng thành nguồn thu nhập bền vững, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước. Chúc bạn thành công với bí quyết nuôi trái sầu riêng!
