Sầu riêng là loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao, nhưng để cây phát triển tốt và đạt năng suất tối ưu, việc chăm sóc trong giai đoạn từ 1 – 3 năm tuổi là vô cùng quan trọng. Đây là thời điểm cây phát triển bộ rễ, thân cành và tán lá, tạo tiền đề cho giai đoạn ra hoa, đậu trái sau này. Nếu không được chăm sóc đúng cách, cây có thể phát triển kém, dễ mắc sâu bệnh, ảnh hưởng đến năng suất về sau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng N2 Agro tìm hiểu chi tiết cách chăm sóc cây sầu riêng từ 1 – 3 năm tuổi, giúp cây phát triển khỏe mạnh, sinh trưởng tốt và đạt hiệu quả cao.
I. Chế độ tưới nước hợp lý
Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng của sầu riêng, đặc biệt là trong giai đoạn từ 1 – 3 năm tuổi, khi hệ rễ chưa phát triển hoàn chỉnh.
1. Nhu cầu tưới nước theo từng giai đoạn
- Cây 1 – 2 năm tuổi: Tưới 3 – 4 lần/tuần, đặc biệt trong mùa khô cần tưới đều đặn hơn.
- Cây 2 – 3 năm tuổi: Giảm số lần tưới xuống 2 – 3 lần/tuần, tùy vào độ ẩm đất.
2. Cách tưới nước hiệu quả
- Tưới theo rãnh quanh gốc cây để tránh ngập úng.
- Sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt hoặc phun mưa để giữ độ ẩm ổn định.
- Hạn chế tưới vào buổi trưa nắng gắt, nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh cây bị sốc nhiệt.
- Trong mùa mưa, cần đào rãnh thoát nước để tránh ngập úng, vì sầu riêng rất nhạy cảm với điều kiện ngập nước.
II. Chế độ bón phân cho sầu riêng từ 1 – 3 năm tuổi
Bón phân đúng cách giúp cây phát triển bộ rễ mạnh, tán lá rộng và có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hơn.
1. Nguyên tắc bón phân
- Bón theo từng giai đoạn phát triển của cây.
- Kết hợp phân hữu cơ, vi sinh và vô cơ để cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả.
- Bón vôi định kỳ để cải tạo đất và hạn chế nấm bệnh.
2. Lịch bón phân cho cây 1 – 3 năm tuổi
Giai đoạn 1 – 2 năm tuổi:
- Bón phân hữu cơ hoai mục: 3 – 5kg/gốc/năm để cải thiện dinh dưỡng đất.
- Bón phân NPK 16-16-8: 100 – 150g/gốc, chia thành 3 lần bón trong năm.
- Bón vi lượng: Định kỳ 2 – 3 tháng/lần để tăng cường sức đề kháng cho cây.
Giai đoạn 2 – 3 năm tuổi:
- Bón phân hữu cơ: 5 – 7kg/gốc/năm để giúp cây phát triển ổn định.
- Bón phân NPK 20-20-15: 200 – 250g/gốc/lần, chia làm 3 – 4 lần trong năm.
- Bổ sung Canxi, Magie, Bo, Kẽm giúp cây khỏe mạnh, phát triển cành lá tốt.
III. Cắt tỉa cành và tạo tán
Cắt tỉa cành giúp cây phát triển tán cân đối, thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và chuẩn bị tốt cho giai đoạn ra hoa.
1. Nguyên tắc cắt tỉa
- Tạo tán cân đối, không để cành phát triển quá dày gây che khuất ánh sáng.
- Loại bỏ các cành mọc yếu, cành đan chéo, cành bị sâu bệnh để cây tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính.
- Tỉa bớt chồi vượt để cây không phát triển quá cao, tránh gãy đổ khi gặp gió mạnh.
2. Cách tạo tán cho cây từ 1 – 3 năm tuổi
- Cây 1 – 2 năm tuổi: Bấm ngọn khi cây đạt 80 – 100 cm, giữ lại 3 – 4 cành cấp 1 khỏe mạnh.
- Cây 2 – 3 năm tuổi: Chọn cành cấp 2 mọc đều, hướng ra ngoài để tạo tán rộng.
- Không cắt tỉa quá mạnh vào mùa mưa để tránh nấm bệnh tấn công.
IV. Kiểm soát sâu bệnh hại
Cây sầu riêng giai đoạn 1 – 3 năm tuổi thường bị sâu bệnh tấn công, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển.
1. Một số sâu bệnh phổ biến
- Sâu đục thân, sâu đục cành: Gây tổn thương mô cây, làm cây còi cọc.
- Bệnh nấm Phytophthora (thối rễ, cháy lá, chảy nhựa): Lây lan nhanh trong mùa mưa.
- Rệp sáp, nhện đỏ: Hút nhựa cây, làm lá xoăn, giảm khả năng quang hợp.
2. Biện pháp phòng trừ sâu bệnh
- Kiểm tra cây thường xuyên, phát hiện sớm dấu hiệu sâu bệnh.
- Dùng chế phẩm sinh học như Trichoderma để hạn chế nấm bệnh trong đất.
- Phun thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn an toàn khi cần thiết, tránh lạm dụng thuốc hóa học.
- Bón phân đầy đủ để cây có sức đề kháng tự nhiên chống lại sâu bệnh.
V. Lưu ý khi chăm sóc sầu riêng 1 – 3 năm tuổi
– Không để cây ngập úng: Sầu riêng rất nhạy cảm với úng nước, cần đảm bảo hệ thống thoát nước tốt.
– Không bón quá nhiều đạm: Dùng đạm quá mức có thể làm cây phát triển cành lá quá nhanh nhưng yếu, dễ bị sâu bệnh tấn công.
– Che bóng nhẹ cho cây con: Trong 6 tháng đầu, nên dùng lưới hoặc cây che bóng để hạn chế cây con bị cháy nắng.
– Kiểm tra vườn thường xuyên: Phát hiện sớm sâu bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh lây lan diện rộng.
– Không cắt tỉa quá mạnh trong mùa mưa: Vì cành bị cắt dễ bị nhiễm nấm Phytophthora gây thối cành.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Cây sầu riêng 1 – 3 năm tuổi có cần che nắng không?
Nếu trồng ở nơi có nắng gắt, nên che bớt nắng cho cây trong 6 tháng đầu bằng lưới hoặc cây che bóng nhẹ.
2. Khi nào nên bón phân lần đầu cho cây sầu riêng?
Sau 1 tháng trồng, có thể bón phân NPK 16-16-8 pha loãng để kích thích rễ phát triển.
3. Cây sầu riêng bị vàng lá, còi cọc là do đâu?
Nguyên nhân có thể do thiếu dinh dưỡng, úng nước, sâu bệnh hoặc đất trồng quá chua. Cần kiểm tra và điều chỉnh chế độ chăm sóc phù hợp.
Kết luận
Việc chăm sóc cây sầu riêng từ 1 – 3 năm tuổi đòi hỏi sự tỉ mỉ và đúng kỹ thuật để cây phát triển mạnh, hạn chế sâu bệnh và chuẩn bị tốt cho giai đoạn ra hoa, kết trái sau này. Bà con cần tưới nước hợp lý, bón phân đúng cách, cắt tỉa cành và phòng trừ sâu bệnh để đảm bảo cây sinh trưởng tốt. Chỉ khi có nền tảng vững chắc trong những năm đầu, sầu riêng mới có thể đạt năng suất cao và chất lượng trái tốt khi đến thời điểm thu hoạch.
