Sầu riêng bị khô đọt là hiện tượng khá phổ biến, làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân như thiếu dinh dưỡng, sâu bệnh, điều kiện môi trường bất lợi hoặc sai sót trong quá trình chăm sóc. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, cây có thể bị rụng lá, giảm năng suất, thậm chí suy kiệt và chết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng N2 Agro tìm hiểu các nguyên nhân chính gây khô đọt ở sầu riêng và biện pháp khắc phục hiệu quả.
I. Nguyên nhân khiến sầu riêng bị khô đọt
Hiện tượng khô đọt trên cây sầu riêng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm thiếu dinh dưỡng, sâu bệnh, điều kiện môi trường bất lợi và sai sót trong kỹ thuật chăm sóc.
1. Thiếu dinh dưỡng làm cây suy yếu, khô đọt
Sầu riêng cần một lượng lớn dinh dưỡng để phát triển, đặc biệt là ở giai đoạn sinh trưởng mạnh. Khi cây thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng, tình trạng khô đọt dễ xảy ra.
- Thiếu đạm (N): Cây sinh trưởng kém, lá non nhạt màu, đọt non yếu và dễ bị khô.
- Thiếu kali (K) và magie (Mg): Khi cây thiếu các dưỡng chất này, đọt non sẽ bị cháy mép, mất nước và dễ khô.
- Thiếu canxi (Ca) và Bo (B): Đọt non có biểu hiện cong queo, phát triển kém và dễ bị khô.
- Độ pH đất không phù hợp: Nếu đất quá chua (pH < 5) hoặc quá kiềm (pH > 7), cây sẽ khó hấp thụ dinh dưỡng, làm suy yếu đọt non.
2. Sâu bệnh hại tấn công đọt non
Sâu bệnh là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khô đọt trên sầu riêng.
- Bọ trĩ: Chích hút nhựa ở đọt non làm đọt xoăn lại, không phát triển được, dần khô héo.
- Rệp sáp: Bám vào đọt và lá non, gây tổn thương mô thực vật, làm đọt mất nước và khô.
- Nấm Phytophthora spp.: Gây bệnh thối rễ, khiến cây không thể hút đủ nước và dinh dưỡng, làm đọt non khô héo.
- Tuyến trùng hại rễ: Làm tổn thương bộ rễ, cản trở khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến cây dần suy yếu và đọt bị khô.
3. Điều kiện thời tiết bất lợi
Thời tiết có tác động lớn đến sức khỏe của cây sầu riêng.
- Nắng nóng kéo dài: Làm cây mất nước nhanh, đọt non dễ bị héo và khô.
- Mưa nhiều gây ngập úng: Rễ cây bị thiếu oxy, suy yếu, không hút được dinh dưỡng, làm đọt non bị thối và chết.
- Gió mạnh, sương muối: Làm đọt bị tổn thương cơ học, giảm khả năng giữ nước, dẫn đến khô đọt.
4. Chăm sóc và kỹ thuật canh tác không đúng cách
Một số sai sót trong quá trình chăm sóc cũng có thể khiến sầu riêng bị khô đọt.
- Bón phân không cân đối: Bón quá nhiều đạm nhưng thiếu kali, canxi và vi lượng làm cây dễ mất nước, đọt non bị héo.
- Tưới nước không hợp lý: Quá nhiều gây úng, quá ít làm cây thiếu nước, đọt non bị khô héo.
- Cắt tỉa không đúng cách: Làm cây mất sức, đọt non yếu và dễ tổn thương.
- Mật độ trồng quá dày: Thiếu ánh sáng và không khí lưu thông, tạo môi trường thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
II. Tác hại của hiện tượng khô đọt trên cây sầu riêng
- Ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, làm cây chậm lớn, yếu ớt.
- Giảm khả năng ra hoa và đậu trái, dẫn đến năng suất thấp.
- Khi bị nặng, cây có thể bị rụng lá, mất sức, dễ bị nhiễm nấm bệnh.
- Nếu không xử lý kịp thời, cây có thể bị suy kiệt và chết.
III. Cách khắc phục và phòng ngừa sầu riêng bị khô đọt
1. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây
- Bón đạm (N), lân (P), kali (K), canxi (Ca), magie (Mg) và Bo (B) đầy đủ để cây phát triển khỏe mạnh.
- Sử dụng phân hữu cơ hoai mục, chế phẩm vi sinh để cải thiện độ phì nhiêu của đất.
- Bổ sung chế phẩm humic, amino acid để kích thích cây phát triển đọt non mạnh hơn.
2. Kiểm soát sâu bệnh hại
- Bọ trĩ, rệp sáp: Dùng dầu khoáng hoặc thuốc sinh học như Abamectin, Spinosad để kiểm soát.
- Nấm Phytophthora spp.: Sử dụng thuốc trị nấm có hoạt chất Metalaxyl, Fosetyl-Aluminium.
- Tuyến trùng: Bón chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma để kiểm soát tuyến trùng hại rễ.
3. Quản lý nước tưới hợp lý
- Tưới nước đủ 2 – 3 lần/tuần vào mùa khô, tránh để cây thiếu nước.
- Thoát nước tốt trong mùa mưa, tránh ngập úng làm rễ yếu.
- Sử dụng rơm rạ, cỏ khô phủ gốc để giữ ẩm và giảm bốc hơi nước.
4. Cải thiện điều kiện môi trường trồng
- Trồng sầu riêng với khoảng cách hợp lý để cây thông thoáng, giảm sâu bệnh.
- Cắt tỉa cành hợp lý, giúp ánh sáng và không khí lưu thông tốt hơn.
- Kiểm tra và điều chỉnh độ pH đất (5,5 – 6,5) để cây dễ hấp thu dinh dưỡng.
IV. Lưu ý khi chăm sóc cây sầu riêng bị khô đọt
- Kiểm tra vườn thường xuyên, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để xử lý kịp thời.
- Không bón quá nhiều phân đạm vì có thể làm cây mất cân bằng dinh dưỡng, dẫn đến khô đọt.
- Khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc trị nấm, cần tuân thủ đúng liều lượng, tránh lạm dụng hóa chất.
- Nên kết hợp biện pháp sinh học và hóa học để phòng trừ sâu bệnh một cách bền vững.
- Khi cây có dấu hiệu bị khô đọt do nấm hoặc tuyến trùng, cần cách ly cây bệnh và xử lý nhanh chóng để tránh lây lan.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Sầu riêng bị khô đọt có ảnh hưởng đến năng suất không?
Có, nếu không xử lý kịp thời, cây sẽ chậm phát triển, ra hoa ít, tỷ lệ đậu trái thấp, dẫn đến giảm năng suất đáng kể.
2. Có thể dùng biện pháp tự nhiên nào để phòng ngừa khô đọt trên sầu riêng?
Có, có thể dùng dung dịch tỏi ớt, dầu neem, chế phẩm Trichoderma để kiểm soát sâu bệnh và nấm gây hại một cách tự nhiên.
3. Khi nào nên bón phân để giúp sầu riêng phục hồi sau khi bị khô đọt?
Sau khi kiểm soát được nguyên nhân gây khô đọt, nên bón phân hữu cơ kết hợp NPK với liều lượng nhẹ, sau đó tăng dần để cây hồi phục từ từ.
Kết luận
Sầu riêng bị khô đọt là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng trái. Nguyên nhân có thể do thiếu dinh dưỡng, sâu bệnh, điều kiện môi trường bất lợi hoặc sai sót trong chăm sóc. Để khắc phục, cần bón phân đầy đủ, kiểm soát sâu bệnh, tưới nước hợp lý và duy trì điều kiện môi trường tốt cho cây.
Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp cây nhanh chóng phục hồi, sinh trưởng khỏe mạnh và cho năng suất cao. Nhà vườn cần kiểm tra vườn thường xuyên, áp dụng kỹ thuật chăm sóc hợp lý để bảo vệ cây sầu riêng khỏi tình trạng khô đọt, đảm bảo vườn cây phát triển bền vững.
